Cyfrowa transformacja w Polsce – czy naprawdę ją rozumiemy?

Inwestycje rynku w transformacje

Efektem opisanych powyżej działań była znacząca inwestycja w transformację cyfrową. Polskie firmy zainicjowały tego typu projekty w latach 2020-2022 i wskazały je jako priorytetowe cele strategiczne na przyszłość. Poprzez wzmacnianie infrastruktury technologicznej, rozumianej szerzej niż tylko IT, i kładzenie nacisku na innowacyjność, polskie firmy coraz bardziej integrują się z globalnym rynkiem cyfrowym. Otwiera to przed nimi nowe możliwości rozwoju i ekspansji, ale jednocześnie wymaga ciągłej uwagi na ewoluujące ryzyka związane z cyfryzacją.

Z raportu EY "Cyfrowa Transformacja 2024" wynika, że transformacja cyfrowa jest postrzegana jako kluczowa dla zaspokojenia oczekiwań klientów, którzy oczekują usług cyfrowych charakteryzujących się prostotą, personalizacją i efektywnością. Polskie przedsiębiorstwa inwestują w nowoczesne technologie, takie jak cloud computing, big data i sztuczną inteligencję, aby usprawnić obsługę klienta i procesy back-office. Chociaż te inwestycje są często reakcją na bieżące potrzeby lub odpowiedzią na działania konkurencji, nie zawsze towarzyszy im dogłębna analiza związanych z nimi ryzyk oraz adekwatne zabezpieczenia. Mimo to, badania wskazują, że cyberbezpieczeństwo zyskuje na znaczeniu jako obszar inwestycji, napędzany rosnącym zagrożeniem ataków oraz koniecznością dostosowania się do regulacji takich jak RODO, DORA czy NIS2. Firmy coraz bardziej koncentrują się na zapewnieniu ciągłości operacyjnej, co jest nieodzowne w obecnie szybko zmieniającym się środowisku cyfrowym.

Badanie, na które warto zwrócić uwagę, podkreśla, że ludzki czynnik odgrywa decydującą rolę w powodzeniu transformacji cyfrowej. Pracownicy, którzy są dobrze przygotowani, posiadają odpowiednie umiejętności cyfrowe i rozumieją korzyści wynikające z wdrażania nowych technologii, podchodzą do zmian z mniejszym oporem i mogą znacząco przyczynić się do sukcesu transformacji w swoich organizacjach. Z tego względu, inwestowanie w szkolenia i rozwijanie kompetencji cyfrowych pracowników jest kluczowe. Transformacja cyfrowa w polskich firmach to proces kompleksowy, angażujący całą strukturę organizacyjną, choć często inicjowany przez dział IT, jak potwierdza 42% badanych przedsiębiorstw. Sukces transformacji zależy od wsparcia kierownictwa i aktywnego udziału pracowników na różnych poziomach hierarchii.

Definicja przez cele

W ostatnich latach nastąpiła znacząca zmiana w postrzeganiu celów transformacji cyfrowej: z redukcji kosztów (wcześniej na trzecim miejscu) na szukanie możliwości rozwoju, które obecnie zajmuje wyższą pozycję w priorytetach firm. Kluczowe obszary transformacji obejmują obsługę klienta, sprzedaż oraz wdrażanie nowoczesnych technologii analitycznych. Firmy skupiają się na inwestycjach w cyberbezpieczeństwo, rozwiązania chmurowe i rozwijanie kompetencji cyfrowych pracowników. Dodatkowo, zdecydowana większość (80%) uważa, że ich kultura organizacyjna sprzyja projektom transformacji cyfrowej. Rozwój firmy i oczekiwania klientów są głównymi motywatorami dla polskich przedsiębiorstw do przeprowadzenia transformacji cyfrowej. Chociaż koszty są główną barierą (33%), transformacja ma wysoki priorytet (84%), która jest wspierana stosunkowo wysokim budżetem, z którego ponad połowa firm przeznacza na nią od 4% do 10% rocznych przychodów. Jednakże, pomimo zaangażowania środków, 54% firm stwierdziło, że wzrost przychodów z transformacji cyfrowej nie spełnił oczekiwań, gdyż nie przekroczył 35% założeń. Podobnie jest z redukcją kosztów, gdzie 65% przedsiębiorstw przyznało, że realizacja założeń nie przekracza 35%. Głównymi przyczynami takiego stanu rzeczy są brak lub minimalne wsparcie doradcze (67% firm) oraz brak wcześniej ustalonej strategii (25%).

Jak wygląda sytuacja, skoro dynamika kierunków jest tak duża?

Analiza ostatnich lat pokazuje, że polskie przedsiębiorstwa dostrzegają potrzebę transformacji cyfrowej, przesuwając jej cele z redukcji kosztów na poszukiwanie nowych możliwości rozwoju. Kluczowe obszary, takie jak obsługa klienta, sprzedaż i wdrażanie nowoczesnych technologii analitycznych, stały się przedmiotem inwestycji. Firmy koncentrują się na cyberbezpieczeństwie, rozwiązaniach chmurowych oraz rozwijaniu kompetencji cyfrowych pracowników, co wskazuje na ich determinację w dążeniu do transformacji.

Mimo że aż 80% firm uważa, iż ich kultura organizacyjna jest przychylna transformacji, a 84% przyznaje jej wysoki priorytet z odpowiednim budżetem, wyniki finansowe często nie spełniają oczekiwań. Większość firm nie osiąga zakładanego wzrostu przychodów ani nie realizuje założeń redukcji kosztów, co wskazuje na suboptymalne wykorzystanie środków. Brak wsparcia doradczego i nieobecność jasno określonej strategii są wskazywane jako główne przyczyny tego stanu rzeczy.

Te dane rzucają światło na fakt, że choć rynek rozpoznaje potrzebę transformacji cyfrowej, to nie zawsze posiada wystarczającą wiedzę lub narzędzia, aby skutecznie ją przeprowadzić. W rezultacie, część inwestycji może być marnowana, a efekty już osiągnięte nie są odpowiednio zabezpieczane. Istnieje zatem pilna potrzeba, aby firmy nie tylko inwestowały w nowe technologie, ale także w rozwój kompetencji strategicznych i zarządczych, które pozwolą na efektywne wykorzystanie tych inwestycji i zabezpieczenie ich długoterminowych korzyści.

Podsumowanie

Cyfrowa transformacja w Polsce to proces przekraczający sztywne definicje, wymagający od firm elastyczności oraz zdolności do interpretacji sygnałów płynących z rynku. W ciągu ostatnich lat, polskie przedsiębiorstwa zaczęły postrzegać transformację cyfrową nie tylko jako metodę redukcji kosztów, ale przede wszystkim jako okazję do rozwoju i innowacji. Kluczowa wydaje się zatem nie tyle przywiązanie do książkowej definicji "Cyfrowej Transformacji", ile efektywne wykorzystanie wiedzy z badań ukazujących percepcję transformacji przez klientów i ich oczekiwania. Dla tych, którzy pragną zgłębić temat bardziej szczegółowo i zrozumieć, jak efektywnie przeprowadzić transformację w swojej organizacji, rekomenduję zapoznanie się z pełnym badaniem EY. Dostarcza ono cennych wskazówek i danych, które umożliwiają skuteczne działanie w tym dynamicznie zmieniającym się środowisku, zarówno z perspektywy podmiotu transformującego się, jak i przedsiębiorcy dostarczającego usługi czy zabezpieczającego przed nowymi ryzykami. 

Artykuł został opublikowany wcześniej w Miesięczniku Ubezpieczeniowym (wrzesień 2024).