Obowiązki raportowe MDR a sprawozdanie finansowe

Obowiązki raportowe MDR a sprawozdanie finansowe


Zbliża się okres badania sprawozdań finansowych spółek, których rok finansowy równy jest kalendarzowemu. W czasie ich badania przedstawiciele spółki coraz częściej spotykają się z pytaniem zadawanym przez audytora o wypełnienie obowiązków wynikających z przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych. 

Zgodnie ze standardami badania audytor w trakcie przeprowadzania badania uwzględnia stosowne ramowe wymogi przepisów prawa i regulacji, które obowiązują spółkę. Biegły rewident jest odpowiedzialny za uzyskanie wystarczających i odpowiednich dowodów badania dotyczących przestrzegania przepisów prawa i regulacji przez jednostkę. 

Brak przestrzegania przepisów prawa przez spółkę może prowadzić do nałożenia sankcji lub kar przez uprawnione podmioty, co może wpływać na jej finanse. Brak odzwierciedlenia ich potencjalnego wpływu w księgach podmiotu, na którego powinny być nałożone z uwagi na niewykonywanie ciążących na nim obowiązków, może doprowadzić do zniekształcenia wyniku finansowego. A to jest sytuacja, którą audytor powinien rozważyć w swoim raporcie z badania. 

Sankcje

W powszechnym mniemaniu, niewypełnienie obowiązków związanych z raportowaniem MDR (ang. Mandatory Disclosure Rules) może skutkować nałożeniem sankcji na osoby fizyczne, w ramach postepowania karnego. Pomimo ich dotkliwości - w najgorszym wypadku może to być nawet 720 stawek dziennych, co w 2024 r. może oznaczać karę do 40,7 mln zł) - to wiele osób dochodzi do wniosku, że nie ma to bezpośredniego przełożenia na spółkę a tym samym na jej sprawozdanie finansowe.

Skąd zatem wielu audytorów w czasie badania sprawozdań finansowych zadaje pytania przedstawicielom spółek o wypełnianie obowiązków w zakresie raportowania MDR? 

Brak wprowadzenia w jednostce procedury MDR, w sytuacji gdy jest ona wymagana lub niewywiązanie się przez promotora (osobę fizyczną) zatrudnionego w spółce z obowiązku raportowego (przy skazaniu go za ten czyn prawomocnym wyrokiem sądu) może powodować nałożenie na dany podmiot sankcji w wysokości odpowiednio do 2 mln zł i do 10 mln zł. Regulują to przepisy ustawy Ordynacja podatkowa i obie te kwoty dotyczą spółki. W wielu przypadkach mogą one okazać się materialne w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości oraz standardów badania, zatem znajdować się w kręgu tematów, które powinny interesować audytora. 


Kiedy sankcje stają się zagrożeniem

Skomplikowanie przepisów dotyczących raportowania MDR powoduje, że na pierwszy rzut oka nie musi być oczywiste w jakich sytuacjach sankcje te mogłyby znaleźć zastosowanie. W praktyce przyjmuje się, że może to mieć miejsce w grupie podmiotów, w której dochodzi do zdarzenia wypełniającego znamiona schematu podatkowego podlegającego raportowaniu. Osoba zatrudniona w jednej ze spółek (np. dyrektor finansowy lub księgowy) nadzorująca takie zdarzenie (np. restrukturyzację) może zostać uznana za promotora. Przy braku zaraportowania danego zdarzenia jako schematu podatkowego z uwagi, przykładowo, na brak odpowiednich procedur wewnętrznych wskazujących na powstanie takiego obowiązku, może narazić na sankcje finansowe, o których mowa powyżej. 

Regulacje dotyczące raportowania MDR są bardzo rozległe, a jednocześnie dość ogólne co sprawia problem w ich praktycznym stosowaniu. Taka konstrukcja przepisów ma na celu umożliwienie objęcie regulacjami jak najszerszego spektrum zdarzeń. Mając na uwadze nieostrość niektórych regulacji - np. dotyczących samej definicji promotora - odpowiednia interpretacja może nastręczać dużo problemów osobom, które nie są z nimi obeznane. Wpływ na to może mieć także mnogość wskazówek co do ich interpretacji, jakie pojawiły się ze strony Ministerstwa Finansów od czasu ich wprowadzenia w życie - formalne objaśnienia jak również seria pytań i odpowiedzi dostępnych na stronie internetowej Ministerstwa. 

Wyzwanie dla podatników i audytora

Z podobnym wyzwaniem w borykają się również audytorzy. W praktyce, aby poprawnie ocenić ewentualny poziom ryzyka nałożenia sankcji na spółkę z uwagi na niewywiązywanie się z obowiązków raportowych MDR, konieczne jest wsparcie ekspertów podatkowych. Coraz częściej doradca podatkowych wspiera audytora przy stosownej analizie. 

Doświadczony ekspert jest w stanie dużo sprawniej ocenić ryzyko niż działający w pojedynkę audytor. Ekspert już w czasie krótkiej rozmowy potrafi zidentyfikować, czy zaistniał obowiązek raportowy MDR i jakie sankcje mogą z tego tytułu ciążyć na spółce przy braku jego spełnienia.

Współpraca między audytorem a ekspertem podatkowym jest tutaj nieodzowna, gdyż to ten pierwszy posiada największą wiedzę o spółce, zdarzeniach jakie miały miejsce w okresie podlegającym badaniu, a to jest kluczowy element do przeprowadzenia poprawnej analizy obowiązków raportowych MDR.

Podsumowanie

W jaki sposób podmiot podlegający badaniu może przygotować się do pytań dotyczących MDR jakie mogą pojawić się ze strony audytora? Pierwszym krokiem powinno być wdrożenia wewnętrznej procedury wskazującej w jaki sposób należy adresować wyzwania wynikające z przepisów dotyczących obowiązku raportowania schematów podatkowych. Nieodzowne jest także zrobienie porządnego rachunku sumienia w zakresie zdarzeń gospodarczych jakie miały miejsce w danym roku finansowym i przenalizowanie, które z nich spełniają znamiona schematu podatkowego wymagającego raportowania, jak również bieżąca rozmowa z audytorem na temat takich zdarzeń, aby zostały one odpowiednio odzwierciedlone w strategii badania.  

Tekst został opublikowany w Rzeczpospolitej w dniu 18 marca 2024 r.


Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Autorzy


Polecane artykuły

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Współpraca pomiędzy działem finansowym a doradcami podatkowymi może być ważnym ogniwem minimalizacji ryzyka błędów w rozliczeniach, które mogłyby mieć negatywny wpływ na wynik finansowy firmy.

MDR-3 – obowiązki raportowe w 2024 roku

Zmieniające się przepisy i praktyka dotycząca raportowania schematów podatkowych wymusza na podatnikach dokonywanie bieżacych analiz pod kątem raportowania MDR.

Odwieszenie terminów na raportowanie MDR schematów innych niż transgraniczne

Ministerstwo Zdrowia opublikowało projekt rozporządzenia dotyczącego zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego w związku z pandemią COVID-19 zaplanowanego na 1 lipca 2023 r., co wpłynie na dotychczasowe zawieszenie terminów dot. przekazywania informacji o schematach podatkowych (MDR