Reforma prawa restrukturyzacyjnego – druga szansa w praktyce

Podział wierzycieli na grupy

Przed nowelizacją podział wierzycieli na grupy był fakultatywny, a ustawa nie precyzowała ścisłych kryteriów dzielenia wierzycieli, poza tym, że grupy miały obejmować poszczególne „kategorie interesów”. Podział na grupy wskazanych w przepisach miał wyłącznie charakter przykładowy. Dłużnik miał więc dużą swobodę w kreowaniu grup, co mogło prowadzić do nadużyć.

Obecnie kryteria tworzenia grup zostały ustalone bardziej precyzyjnie. Podział wierzycieli na grupy ma odbywać się w oparciu o obiektywne, jednoznaczne i uzasadnione ekonomicznie lub prawnie kryteria dotyczące stosunków prawnych wiążących wierzycieli z dłużnikiem, z których wynikają zobowiązania objęte propozycjami układowymi. Ponadto, obowiązkowe stało się wyodrębnienie grup w przypadku występowania określonych typów wierzycieli (dotyczy to wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo, gospodarstw rolnych oraz pracowników).

Automatyczne objęcie układem wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo

Przed wejściem w życie nowelizacji wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo na majątku dłużnika nie byli obligatoryjnie objęci układem. Ich wierzytelności, jako pozaukładowe, nie podlegały więc redukcji w żadnym stopniu i musiały być spłacone w pierwotnej wysokości. Wobec tego wierzyciele ci raczej nie zgadzali się na objęcie układem, ponieważ z ich perspektywy było to nieopłacalne.

Obecnie wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo są obowiązkowo objęci układem. Nie oznacza to jednak, że tracą oni dodatkowe uprawnienia wynikające z istniejących zabezpieczeń.

Propozycje układowe dla wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo muszą przewidywać stopień zaspokojenia nie mniej korzystny niż w postępowaniu upadłościowym, które byłoby prowadzone wobec dłużnika, chyba że wierzyciel wyrazi zgodę na warunki mniej korzystne. Poza tym, propozycje te nie mogą przewidywać innego sposobu zaspokojenia niż przewidziany w umowie ustanawiającej zabezpieczenie, chyba że wierzyciel wyrazi na to zgodę. Co więcej, wierzyciele zabezpieczenie rzeczowo ujęci są w odrębnej grupie, która ma charakter grupy uprzywilejowanej w ramach głosowania nad układem.

Mechanizm „cross-class cram down”

Nowelizacja przewidziała nowe zasady liczenia głosów w przypadku głosowania nad układem.

Dotychczas w przypadku braku uzyskania większości we wszystkich grupach konieczne było:

• uzyskanie głosów większości 2/3 sumy wszystkich wierzytelności, oraz
• uwzględnienie interesów wierzycieli z grup głosujących przeciw (w ramach układu wierzyciele ci muszą być zaspokojeni w stopniu nie mniej korzystnym niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego).

Obecnie kluczowe znaczenie ma głosowanie w grupach uprzywilejowanych zgodnie z przepisami prawa upadłościowego. Układ zostaje przyjęty mimo braku większości w części grup, jeżeli:

• „za” głosowało większość grup, w tym co najmniej jedna grupa uprzywilejowana w scenariuszu upadłościowym i osiągnięto 50% głosów, albo
• „za” głosowała co najmniej jedna grupa, która w scenariuszu upadłościowym uzyskałaby jakiekolwiek zaspokojenie i osiągnięto 50% głosów.

Ponadto, jeżeli grupy nieuprzywilejowane w scenariuszu upadłościowym otrzymałyby cokolwiek na mocy układu, to grupy uprzywilejowane głosujące „przeciw” muszą uzyskać pełne zaspokojenie.