Mechanizm pay & refund: nowe terminy i regulacje dla podatników

Ministerstwo Finansów opublikowało dwa projekty rozporządzeń, które mają na celu przedłużenie obowiązującego obecnie wyłączenia z obowiązku stosowania mechanizmu pay & refund w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz podatku dochodowym od osób prawnych. Zmiana polega na przesunięciu terminu końcowego obowiązywania wyłączenia z 31 grudnia 2025 r. na 31 grudnia 2026 r.

Ministerstwo Finansów opublikowało projekty zmian rozporządzeń, których celem jest przedłużenie do końca 2026 r. wyłączenia obowiązku stosowania mechanizmu pay & refund przez tzw. płatników technicznych – podmioty prowadzące rachunki papierów wartościowych lub rachunki zbiorcze i emitenci. Dotyczy ono podatku potrącanego u źródła (WHT) w Polsce od wypłacanych za granicę np. odsetek, dywidend, należności licencyjnych.

Projektowane rozporządzenia nie wprowadzają nowych rozwiązań poza przedłużeniem obowiązywania dotychczasowych regulacji. Ich celem jest zapewnienie stabilności systemu podatkowego do czasu wdrożenia kompleksowych zmian ustawowych, uwzględniających specyfikę tzw. płatników technicznych oraz nowe regulacje unijne. Ponadto wyłączenie to miało stworzyć przestrzeń na opracowanie nowych przepisów, które lepiej odpowiadałyby realiom i możliwościom uczestników procesu poboru podatku w przypadku tzw. płatników technicznych.

Od 1 stycznia 2019 r. w ustawie CIT oraz w ustawie PIT wprowadzono obowiązek stosowania mechanizmu pay & refund w zakresie WHT. Mechanizm ten polega na tym, że płatnik musi pobrać podatek według stawki ustawowej - 19% lub 20% od nadwyżki ponad 2 mln zł, bez możliwości zastosowania preferencji wynikających z umów międzynarodowych, prawa krajowego czy unijnego.

Jednak w przypadku wypłat realizowanych przez tzw. płatników technicznych – podmioty prowadzące rachunki papierów wartościowych lub rachunki zbiorcze i emitenci – obowiązek ten był od początku jego wprowadzenia ograniczany lub zawieszany. Od 1 lipca 2022 r. został całkowicie wyłączony na mocy rozporządzenia, a kolejne akty prawne przedłużały to wyłączenie: najpierw do końca 2023 r., potem do końca 2024 r., a obecnie obowiązuje do 31 grudnia 2025 r. i planowane jest przedłużenie do 31 grudnia 2026 r.

Powodem całkowitego wyłączenia były trudności zgłaszane przez płatników technicznych i emitentów w realizacji obowiązków wynikających z zastosowanego mechanizmu pay & refund, szczególnie po zmianach obowiązujących od 2022 r. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na decyzję o przedłużeniu wyłączenia jest przyjęcie przez Radę UE dyrektywy FASTER (2025/50), która ma na celu usprawnienie systemu ulg w podatku u źródła. Jej implementacja będzie miała istotne znaczenie dla polskich płatników technicznych. Jednakże do tej pory nie przygotowano odpowiednich zmian ustawowych, które uwzględniałyby nowe unijne regulacje.

Warto dodać, że mimo zawieszenia mechanizmu pay & refund, płatnicy techniczni nadal muszą dochować należytej staranności przy weryfikacji zasadności stosowania preferencji podatkowych.