nowe uprawnienia PIP

Elastyczne formy współpracy w obliczu zmian – jak się przygotować?


Powiązane tematy

Pracodawcy muszą przygotować się na ważne zmiany. Już od 2026 r. Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) ma zyskać nowe uprawnienia do przekwalifikowania umów cywilnoprawnych, w tym B2B, w umowy o pracę. Choć zmiany mają na celu ochronę pracowników, brak jasnych kryteriów oceny „fikcyjności” samozatrudnienia budzi obawy firm, w szczególności opartych na elastycznym modelu współpracy, czyli głównie w branży IT, doradztwie czy sektorze kreatywnym.

Do wykazu prac rządu trafił projekt nowelizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z założeniami projektu przepisów, PIP będzie mogła przekształcać umowy cywilnoprawne w umowy o pracę, jeśli w ocenie inspektora warunki współpracy będą spełniać przesłanki stosunku pracy. Co ważne, decyzje będą miały rygor natychmiastowej wykonalności.

Takie uprawnienia mogą powodować również ryzyko, że nakaz zmiany umowy cywilnoprawnej będzie miał moc wsteczną, co oznaczałoby dla zleceniodawców konieczność poniesienia bardzo wysokich, dodatkowych kosztów związanych z ustaleniem wstecznego istnienia stosunku pracy.

By usprawnić działanie PIP, ma powstać specjalny kanał do wymiany danych między PIP, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i Krajową Administracją Skarbową.

Zmiany mają wejść w życie już w 2026 r.


Elastyczne formy zatrudnienia doceniane przez rynek

W wyniku zmian na rynku pracy, elastyczne modele współpracy zyskują na znaczeniu. W przeszłości umowy zlecenia czy B2B były często kojarzone z nadużywaniem umów cywilnoprawnych oraz zjawiskiem „wypychania” pracowników etatowych do samozatrudnienia. Dziś, obok typowych relacji pracowniczych, stanowią one jedną z kluczowych form współpracy i okazują się atrakcyjnym rozwiązaniem dla każdej ze stron. Potwierdzają to także wyniki trzeciej edycji badania EY&GIGLIKE: GIGbarometr 2025. Barometr elastyczności rynku pracy (wersja angielska). Jednym z kluczowych wniosków badania jest to, że model współpracy oparty na elastyczności, w tym B2B, to nie chwilowa moda, lecz trwały trend.


Pobierz raport: GIGbarometr. Barometr elastyczności rynku pracy 2025

Gigbarometr 2025

Zapowiadane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zmiany w zakresie uprawnień PIP nie oznaczają, że elastyczne formy zatrudnienia przestaną być bezpieczne i zgodne z prawem. Co daje więc gwarancję utrzymania tego modelu współpracy na wypadek ewentualnej kontroli?

Elastyczna forma zatrudnienia musi być:

  • realna,
  • transparentna oraz
  • posiadać uzasadnienie biznesowe.

Ważne jest, aby nowe regulacje nie podważyły zaufania do tego modelu jako legalnej i efektywnej formy współpracy.

Okiem eksperta EY

Aby zapewnić bezpieczeństwo elastycznego modelu współpracy, trzeba go właściwie wdrożyć i regularnie weryfikować pod kątem zgodności z przepisami prawa i polityką firmy. Aby zapewnić bezpieczeństwo współpracy B2B, firmy powinny m.in.:

  • wypracować faktyczne i spójne uzasadnienie biznesowe dla każdego elastycznego modelu współpracy i dokumentować je;
  •  regularnie przeprowadzać audyty w celu zapewnienia zgodności z przepisami prawa;
  • szkolić zarządzających i pracowników odpowiedzialnych za wdrażanie umów w zakresie aktualnych wymogów prawnych;
  • zorganizować wewnętrzną funkcję organizacji współpracy z kontraktorami (contractors’ relationship management) lub outsourcować taką funkcję do ekspertów w tej dziedzinie. 

Firmy, które od początku działały w sposób uczciwy i przejrzysty w zakresie zatrudnienia, mają solidnie udokumentowane podstawy współpracy faktycznie różniącej się od relacji prawno-pracowniczej nie powinny obawiać się decyzji inspektorów pracy na wypadek ewentualnej kontroli. 


Już dziś sprawdź prawidłowość funkcjonowania modelu B2B w Twojej firmie


Podsumowanie

Państwowa Inspekcja Pracy zyska nowe uprawnienia do przekwalifikowania umów B2B na umowy o pracę, co budzi obawy wśród firm, zwłaszcza w branżach opartych na elastycznych modelach współpracy. Kluczowe będzie przygotowanie się na ewentualne kontrole oraz zapewnienie, że współpraca z kontraktorami jest zgodna z przepisami. 


Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Polecane artykuły

Nowe uprawnienia PIP i ryzyka dla pracodawców

Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) ma zyskać nowe uprawnienia, by mogła skutecznie egzekwować przepisy prawa pracy, tj. przede wszystkim do wydawania decyzji administracyjnych przekształcających nieprawidłowo zawarte umowy cywilnoprawne (w tym umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy B2B) w umowy o pracę. Nowe uprawnienia PIP mają na celu zwiększenie efektywności kontroli oraz ochrony praw pracowników. Jednak dla pracodawców oznaczają one także nowe wyzwania i potencjalne ryzyka.

Bezpieczne B2B nadal możliwe

Współpraca B2B, uznawana za jedną z najbardziej efektywnych form relacji biznesowych, coraz częściej staje się przedmiotem zainteresowania urzędów skarbowych.

Test Przedsiębiorcy - sprawdź bezpieczeństwo współpracy B2B zanim zrobi to Urząd Skarbowy

W przestrzeni publicznej ponownie pojawił się temat testu przedsiębiorcy. Ideą takiego narzędzia byłaby przede wszystkim weryfikacja osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.