Podatek akcyzowy - co nowego w akcyzie w 2023 roku?

Akcyza – zmiany 

Podatnicy akcyzy w 2023 roku muszą zmierzyć się z ważnymi zmianami. Większość z nich ma na celu uproszczenie procedur, doprecyzowanie regulacji wywołujących wątpliwości i ujednolicenie dotychczasowo funkcjonujących przepisów. Zmiany, z którymi przedsiębiorcy muszą się zmierzyć w nowym roku, wynikają z uchwalonej nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym oraz zmianie niektórych innych ustaw z 1 grudnia 2022 r.

Akcyza – terminy wprowadzenia zmian

Najważniejsze zmiany obejmą:

• przesunięcie całkowitej elektronizacji ewidencji i innych dokumentacji z dnia 1 stycznia 2023 r. na dzień 1 lutego 2024 r.;
• zmianę z 1 stycznia 2023 r. na 1 grudnia 2023 r. terminu wejścia w życie zmian w ustawie o podatku akcyzowym, które są związane z wdrożeniem Systemu AIS/ IMPORT;
• zmianę z 13 lutego 2023 r. na 1 stycznia 2023 r. terminu wejścia w życie zmian  w ustawie o podatku akcyzowym, związanych ze statusem uprawnionego odbiorcy i uprawnionego wysyłającego;
• wydłużenie do dnia 31 grudnia 2029 r. zwolnienia od akcyzy dla samochodów osobowych stanowiących pojazdy hybrydowe zasilane energią pochodzącą z zewnątrz (tzw. pojazdy „z wtyczką”) o pojemności silnika spalinowego nieprzekraczającej 2000 cm³;
• rozszerzenie wyłączenia z obowiązków prowadzenia ewidencji energii elektrycznej oraz składania deklaracji kwartalnych podmioty produkujące tę energię z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW;
• określanie właściwości miejscowej organu podatkowego w zakresie przemieszczania wyrobów akcyzowych oraz monitorowania sprzedaży wyrobów węglowych;
• doprecyzowanie przepisów regulujących stosowanie tzw. zbiorczego e-DD.

Podatek akcyzowy. Więcej czasu na nowe obowiązki

Nowelizacja zakłada wprowadzenia całkowitej elektronizacji dokumentów i monitoringu za pomocą systemu EMCS. W celu zapewnienia spójności regulacji ustawodawca zaproponował wydłużenie możliwości prowadzenia ewidencji i innych dokumentacji na dotychczasowych zasadach. Będzie to możliwe jeszcze w 2023 r. Termin przejścia na całkowitą elektronizację ewidencji został przesunięty o ponad rok, tj. z 1 stycznia 2023 r. na 1 lutego 2024 r. Ma to dać podatnikom czas na właściwe przygotowanie się do prowadzenia ewidencji w formie elektronicznej.

Warto również pamiętać o procedowanych obecnie przepisach wprowadzających Centralną Ewidencję Wyrobów Akcyzowych (CEWA) – może bowiem okazać się, że całkowite przejście na elektroniczne ewidencje akcyzowe nastąpi już w nowej formule CEWA. Więcej w artykule: Centralna Ewidencja Wyrobów Akcyzowych (CEWA). Nowe zasady raportowania akcyzowego.

Akcyza za samochód. Auta hybrydowe z preferencją

Wydłużony zostanie termin stosowania preferencji dla aut hybrydowych (tzw. pojazdów z wtyczką). Obecnie obowiązujące do końca 2022 r. zwolnienie od akcyzy dla hybrydowych samochodów osobowych typu plug-in, o pojemności silnika spalinowego nie większej niż 2000 cm³, zostało wydłużone aż do 31 grudnia 2029 r. Zmiana pozwala uniknąć niekorzystnego zróżnicowania opodatkowania bardziej ekologicznych samochodów hybrydowych „z wtyczką” typu plug-in, względem takich pojazdów o tej samej pojemności „bez wtyczki”, dla których obowiązuje akcyza  o niższej stawce (1,55 %).

Akcyza. Uproszczenia dla OZE

Kolejną zmianą są uproszczenia administracyjne dla firm produkujących energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii (OZE). Ograniczeniu uległy obowiązki podmiotów zużywających prąd objęty zwolnieniem od akcyzy, wyprodukowany w generatorach o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. Rozwiązaniem tym zostały objęte także jednostki samorządu terytorialnego.

Wejście w życie znowelizowanych przepisów ma m.in. poszerzyć wyłączenia z obowiązku deklarowania i ewidencjonowania ilości zużytej energii elektrycznej zwolnionej z akcyzy o podmioty produkujące ją z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. W praktyce firmy produkujące i zużywające przez siebie energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW nie mają już obowiązku deklarowania ilości zwolnionej energii i prowadzenia jej ewidencji. Warunkiem dla skorzystania z wspomnianych uproszczeń jest zapłata akcyzy od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii w należnej wysokości, który w przypadku energii produkowanej z OZE nie będzie istotny z uwagi na brak wykorzystania wyrobów energetycznych do produkcji energii.

Dodatkowo, dla jednostek samorządu terytorialnego produkujących energię z odnawialnych źródeł energii, np. korzystając z paneli fotowoltaicznych, łączna moc generatorów ustalana jest odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych danej jednostki samorządu — przykładowo szkół, przedszkoli. Takie rozumienie łącznej mocy generatorów umożliwia korzystanie z uproszczeń większej ilości samorządów, rozszerzając jednocześnie ułatwienie związane z brakiem obowiązku rejestracyjnego również na samorządy, w których warunek korzystania z generatorów o określonej mocy będzie spełniony wyłącznie w stosunku do poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Akcyza za alkohol i akcyza za papierosy

Nowe przepisy mają na celu m. in. uproszczenie procedur dla małego producenta napojów alkoholowych poprzez zniesienie obowiązku wydawania dla tej grupy certyfikatów małego producenta napojów alkoholowych. Obowiązek jego uzyskania od polskich organów podatkowych po zmianach dotyczy tylko dostawy wewnątrzwspólnotowej.

Zmiany dotyczące branży tytoniowej związane są z doprecyzowaniem przepisów i wyeliminowaniem przypadków unikania opodatkowania wyrobów nowatorskich. Ustawa dookreśla pojęcie „przeznaczenie do wykorzystania w papierosach elektronicznych”. Zmieniona została także ustawowa definicja płynu do papierosów elektronicznych. W wyniku nowelizacji warunkiem zakwalifikowania wyrobu jako płynu do e-papierosów jest jego zasadniczy charakter, skład i właściwości fizykochemiczne oraz w szczególności miejsce oferowania wyrobów do sprzedaży bądź oferowania na sprzedaż. Dla klasyfikacji podatkowej takiego wyrobu niezbędne jest ustalenie, który z jego składników decyduje o jego zasadniczym charakterze.

Przepisy weszły w życie 1 stycznia 2023 r.

Podsumowanie

W 2023 roku przedsiębiorcy będą musieli zmierzyć się z ważnymi zmianami w zakresie akcyzy, których celem jest uproszczenie procedur, doprecyzowanie regulacji i ujednolicenie dotychczasowych przepisów. W ciągu najbliższych miesięcy odbędzie się przesunięcie elektronizacji ewidencji i innych dokumentacji na luty 2024 roku, a także zmiany dotyczące terminów wejścia w życie zmian w ustawie o podatku akcyzowym. Inne zmiany będą dotyczyć statusu uprawnionego odbiorcy i uprawnionego wysyłającego oraz wydłużenie zwolnienia od akcyzy dla samochodów hybrydowych.