Wpływ ceł na ceny produktów – skutki dla firm i konsumentów

Jak cła wpływają na końcowe ceny produktów?

Żeby zrozumieć, jaki jest wpływ ceł na ceny produktów, należy wyjaśnić, przynajmniej w skrócie, jakie mają znaczenie dla handlu o charakterze międzynarodowym.

Państwo nakłada na towary przekraczające granicę celną (w tym wypadku granicę Unii Europejskiej) opłatę w postaci cła. Tego rodzaju podatki nie są nowym rozwiązaniem, ponieważ były płacone już w czasach starożytnych, by regulować zakres wprowadzania różnych towarów do danego kraju. Obecnie podatki tego rodzaju biorą udział w regulowaniu wymiany handlowej pomiędzy państwami, ograniczaniu konkurencji zagranicznej (funkcja ochronna), jak i pełnią istotną rolę w budowaniu budżetu państwa (funkcja fiskalna).

Wysokość cła jest uzależniona od kilku czynników tj.:

• wartość towaru,
• wielkość (ilość) towaru,
• rodzaj/charakter produktu.

Wprowadzone ponadto zostały różne taryfy celne, według których naliczane są stawki obowiązujące dla danego rodzaju towaru. Czas jednak odpowiedzieć na zasadnicze pytanie dotyczące wpływu ceł na ceny produktów trafiających już do konsumentów.

Kraje członkowskie Unii Europejskiej nie nakładają ceł na towary importowane i eksportowane pomiędzy sobą, a jedynie na te, które są importowane z krajów trzecich (na przykład takich, jak Stany Zjednoczone czy Wielka Brytania). Zatem towary sprowadzane z takich państw będą właśnie droższe dla konsumentów.

Cła pełnią dwie zasadnicze role: z jednej strony stanowią ważne źródło dochodów budżetowych, a z drugiej zabezpieczają rynek wewnętrzny przed napływem tańszych towarów z zagranicy. Oprócz aspektu gospodarczego cła mają też znaczenie polityczne – mogą być stosowane jako narzędzie nacisku w relacjach międzynarodowych. Przykładem są napięcia handlowe pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Chinami, gdzie restrykcyjne taryfy celne skutecznie ograniczają przepływ towarów między tymi krajami.

Kto ponosi koszt – importer, producent czy konsument?

Obowiązek płacenia cła spoczywa na importerze, czyli podmiocie sprowadzającym dany towar spoza granicy unijnej. Producent takiego produktu nie odczuwa tych kosztów – za to konsument, już przy chęci zakupu towaru importowanego, natknie się na realny wzrost cen.

Konieczność opłacenia cła przez importera sprawia, że „przerzuca” on ponoszone koszty na ostatnie ogniwo łańcucha handlowego, jakim jest, niestety, konsument. W takich bowiem sytuacjach firma importująca zazwyczaj podnosi cenę towaru tak, by wyrównać swoje „straty”, wynikające z opodatkowania. Innymi słowy – dochodzi do przeniesienia kosztów cła na konsumenta (chociaż, oczywiście, nie odbywa się to jawnie).

Jak łatwo można się domyślić, proces ten działa na całym świecie. Cła na produkty z UE, które trafiają do wspomnianych krajów trzecich sprawiają, że zagraniczni klienci płacą więcej za towary sprowadzone, np. z Polski, niż za produkty krajowe.

Wpływ ceł USA na polski eksport

Wpływ ceł na ceny produktów i polski eksport oraz temat cła USA, nakładanego na import towarów do Stanów Zjednoczonych, to wyjątkowo gorący temat. Głównie dlatego, że prezydent Donald Trump stopniowo podnosi wysokość podatku celnego, który na produkty unijne wynosi obecnie ponad kilkanaście procent (na surowce takie, jak aluminium czy stal nałożone cło wynosi 50%).

Takie działania mogą bardzo negatywnie odbić się na gospodarce unijnej, ponieważ amerykański klient, mając do wyboru znacznie droższy produkt zagraniczny i tańszy, krajowy, wybierze ten drugi. Tym samym spadnie sprzedaż wyrobów unijnych, co odczują ich producenci i importerzy.

Tworzy to znacznie szerszy problem – ewentualne problemy z eksportem wyrobów do USA mogą doprowadzić do przekierowania towarów na rynek wewnętrzny, co z kolei znacząco zaburzać będzie równowagę handlową i wpłynie negatywnie na konkurencyjność.

Wpływ ceł USA na polski eksport odczują krajowi przedsiębiorcy. Tracąc możliwość zarabiania na sprzedaży swoich produktów za granicą, mogą zamrażać planowane inwestycje – a to z kolei odbije się na polskiej gospodarce, która może przez to znacząco „zwolnić”.

Dowiedz się więcej: https://www.ey.com/pl_pl/insights/tax/nowe-cla-usa-w-pytaniach-i-odpowiedziach

Cła na produkty z UE a zmiany cen na rynku wewnętrznym

Nałożenie wysokiego cła na produkty unijne doprowadzi do poważnych zmian cen na rynku wewnętrznym, czyli w całej Unii Europejskiej, jak i w poszczególnych krajach członkowskich.

Nadwyżka towarów, które miały trafić, ale ostatecznie nie dotrą do konsumenta amerykańskiego, będzie musiała zostać odpowiednio zagospodarowana. Znaczna jej część pozostanie na rynku wewnętrznym. Z jednej strony ich ceny mogą spadać, by podnieść konkurencyjność, z drugiej wzrosnąć, by producent i sprzedawca mogli odzyskać przynajmniej część środków, które zyskaliby na eksporcie.

Takie działanie ze strony Stanów Zjednoczonych prowadzić może również do wprowadzenia polityki odwetowej, w przypadku której dojść może do wprowadzenia przez Unię Europejską wyższych ceł na wyroby sprowadzane z USA (zatem amerykańskie wyroby będą w polskich sklepach znacznie droższe, niż dotychczas).

W efekcie cła, choć formalnie nie dotyczą handlu wewnątrzunijnego, odgrywają ważną rolę w kształtowaniu cen i decyzji zakupowych na rynku krajowym poprzez różnicowanie opłacalności importu z poszczególnych kierunków.

Więcej informacji: https://www.ey.com/pl_pl/insights/tax/nowe-cla-usa-jak-przygotowac-sie-na-zmiany

Strategie firm w odpowiedzi na rosnące koszty celne

Wpływ ceł na ceny produktów wymusił na przedsiębiorcach stosowanie konkretnych strategii.

#1 Atrakcyjność cenowa

Przedsiębiorstwa z jednej strony muszą utrzymać atrakcyjność cenową swoich produktów, z drugiej nie mogą pozwolić sobie na drastyczne spadki rentowności. Jednym z najprostszych rozwiązań jest przerzucenie dodatkowych kosztów na klientów poprzez podwyżkę cen. Ta strategia bywa skuteczna, zwłaszcza w branżach, gdzie popyt jest względnie stabilny, a klienci mniej wrażliwi na zmiany cen. Jednak w sektorach silnie konkurencyjnych takie posunięcie grozi utratą udziału w rynku, dlatego firmy szukają alternatywnych sposobów ograniczania skutków ceł.

#2 Negocjacje

Drugą popularną metodą jest negocjowanie warunków współpracy z dostawcami. Firmy często próbują uzyskać lepsze ceny zakupu, dłuższe terminy płatności lub korzystniejsze warunki logistyczne, by zrównoważyć rosnące koszty importu. W niektórych przypadkach decydują się także na zmianę dostawców – wybierając kraje, z których import wiąże się z niższymi stawkami celnymi. To prowadzi do tzw. dywersyfikacji źródeł zaopatrzenia, czyli rozproszenia ryzyka i uniezależnienia się od jednego rynku czy regionu.

#3 Przenoszenie produkcji

Kolejną strategią jest przenoszenie produkcji bliżej odbiorców. Takie podejście zmniejsza potrzebę importu komponentów lub gotowych wyrobów z odległych rynków, a tym samym ogranicza wpływ ceł. Firmy decydujące się na taki krok zyskują również przewagę w postaci krótszego łańcucha dostaw i szybszej reakcji na zmieniające się potrzeby klientów. Jest to jednak rozwiązanie wymagające dużych nakładów inwestycyjnych, dlatego nie każda firma może sobie na nie pozwolić.