Giderek büyüyen tedarik ayak izi, vergi ayak izinizi nasıl geliştirebilir?

Uzun süredir maliyetleri azaltmak ve kontrol etmek için bir destek işlevi olarak kabul edilen tedarik, artık çoğu çok uluslu şirket için stratejik bir fonksiyon haline geldi.

Tedarik fonksiyonu, daha önce hiç olmadığı kadar iş akışının ayrılmaz bir parçası ve kuruluşun hemen hemen her yönünü etkiliyor. Bağlantılı tedarik fonksiyonları; grup talebini yönetmek, tedarikçi ilişkilerini sürdürmek, hammadde kalitesini gözetmek ve stratejik olarak mal ve hizmet tedarik etmek gibi alanlarda söz sahibi oldu.

Son yıllarda şartname optimizasyonu, yeni ürün geliştirme ve inovasyonda, tedarik fonksiyonlarının katılımında belirgin bir artış olduğu gözlendi. Ve bu; giderek artan, bağlantılı bir tedarik zinciri boyunca tedarikçi entegrasyonunu teşvik etmek için güçlendirici bir rol oynuyor.

In the eye of the storm

Tedarik fonksiyonunun bu evrimi, vergi makamları veya Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından fark edilmedi. Dolayısıyla; vergi idarelerinin çok uluslu işletme ihale fonksiyonlarına uygulanan tazminat modellerinin (transfer fiyatlandırması) uygunluğuna, artan şekilde meydan okuması şaşkınlıkla karşılanmamalı.

Vergi idareleri, bilhassa kendi faaliyetlerinin doğasını ve sundukları değeri anlamakla ilgileniyor. Daha önemli olarak, OECD; son zamanlarda ülkelerin daimi iş yeri (PE) anlayış ve tanımını genişletmelerini ve mevcut PE muafiyetlerini sıkılaştırmalarını tavsiye etti. Ülkeler tarafından bu tavsiyelerin yerel vergi kanunlarına uyarlanması, bazı çok uluslu işletme ihale fonksiyonları için yeni PE'ların oluşmasına neden olabilir. Sonrasında ise; ilgili vergi uygulamalarının belirlenmesi, anlaşılması ve yönetilmesi gerekecek.

Kurumlar vergisi ve katma değer vergisi (KDV) kayıtları ve iadeleri, transfer fiyatlandırma raporları, ülke bazlı raporları ve ana dosya yükümlülüklerinden; yeni vergi yükümlülükleri, bireysel gelir vergisi uyumluluğu ve iş seyahatinde olanlar için sosyal güvenlik yükümlülüklerine varana kadar; bu PE gelişmelerinin uyum ve finansal sorumlulukları, bazı çok uluslu işletmeler için önemli olabilir.

Bunun bir 'fırtınadan önceki sessizlik' ziyade 'bir bardak suda fırtına koparmak' ile ilgili olduğunu düşünenler için; artık çok-uluslu işletmelerin dosyalamakla yükümlü olduğu ülke bazlı raporlarında, bu işletmelerin hangi birimlerinin tedarik fonksiyonlarını yerine getirdiğini belirtmelerinde fayda var. Ana dosya, çok uluslu işletmenin tedarik zincirini açıkladığı ve bu tedarik zinciri boyunca gerçekleştirilen çeşitli işlevlere genel bir çerçeve sunduğu özel bir bölüme sahip. Bu bölüm, vergi idareleri için çok uluslu işletmelerin satın alma fonksiyonlarına daha fazla görünürlük sağlıyor.

Fonksiyonun artan görünürlüğü ve PE anlayışı, tanımı ve muafiyetlerinde yapılan değişiklikler nedeniyle; çok uluslu işletmelerin tedarik fonksiyonları, dünya genelindeki vergi idarelerinin daha fazla inceleme yapmasına maruz kalabilir. Bununla birlikte vergi uyuşmazlığı riskinin de artması olası.

Fırtına tehlikesini göz ardı et; değişim rüzgarlarının keyfini çıkar

Vergi idarelerinin, mükelleflerin sahip olmadığı PE'leri başarılı bir şekilde belirlediği risk perspektifinden bu durum; vergi maliyetlerinde önemli bir artışa yol açarak, tedarik ekiplerinin sağladığı değeri azaltabilir. Bu; muhtemelen çok uluslu işletme tedarik fonksiyonunun operasyonel modelinin, lokasyonu, gerçekleştirdiği faaliyetler ve karar verme kapsamının doğrudan bir sonucudur.

Bununla birlikte; çok uluslu şirketler, tedarik işlevinin tasarımında proaktif olarak bu yeni PE gelişmelerini dikkate aldığında, tedarik işletme modelinin etkinliğini ayakta tutma potansiyeli bulunuyor. Bu şekilde, tedarik modelinin sağladığı değeri ve işletme modelinin güvence altına almayı amaçladığı vergi optimizasyonu sonuçlarını bile arttırmayı mümkün kılıyor.

'Yeni normalin' göz ardı edilmesi, değeri artırmak ve riski yönetmek için kaçırılmış bir fırsattır ve bir maliyeti olabilir. Çok uluslu şirketler; tedarik işletme modellerinin operasyon bazında etkili ve vergiye uyumlu kalmasını sağlamak için, bu değişikliklerin sonuçlarını değerlendirmeliler. Sizinkini değerlendirme vakti gelmedi mi?