Güvenilirlik kriteri ne diyor?
YYS sahibi olmanın bazı koşulları var. Her şeyden önce güvenilir olmanız, kayıtlarınızın izlenebilir olması, asgari bazı emniyet kriterlerine tesislerin haiz olması ve mali bir yeterliliğe sahip olunması gerekiyor. Güvenilir olma koşulunda ise belirli sayıda gümrük mevzuatı ihlali yapılmaması icap ediyor. İşte yapılandırılan bir gümrük mevzuatı ihlalinin dikkate alınmaması demek, güvenilirlik koşulu için bu ihlallerin dikkate alınacağı demek oluyor.
Güvenilirlik koşulunda ise ithalat işlemlerinden kaynaklı gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle düzenlenecek ceza kararı sayısının belirtilen limitleri aşmaması gerekiyor. Özetle Gümrük Kanunu’nun 241’inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının (bu rakam 2021 yılı için 173 TL) üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, beşten fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde birini aşmaması gerekiyor. Örneğin; yıllık toplam ithalat ve ihracat sayınız 1000 adet ise bu kapsamda ihlal sayısının %1’ini yani 10 adedi geçmemesi gerekiyor. Bu sayı esas alınırken aşağıdaki hususlar dikkate alınıyor:
· Aynı beyannameye ilişkin düzenlenmiş birden fazla ceza kararı bir ceza kararı sayılıyor.
· Aynı gümrük idaresinde aynı tespite istinaden geriye dönük olarak yapılan tarama sonucunda aynı ihlale ilişkin olarak düzenlenen birden fazla ceza kararı tek bir ceza kararı olarak dikkate alınıyor.
· Gümrük idaresi tarafından tespit edilmeden önce ihlalin beyan sahibi tarafından tespit edilerek gümrük idaresine bildirilmesine istinaden düzenlenen ceza kararları dikkate alınmıyor.
· Para cezalarının uzlaşmaya konu olması ve uzlaşmanın vaki olması halinde bu ceza kararları bu hesaplamaya dâhil edilmiyor.
Ne yapılmalı?
Öncelikle yapılandırma konusunun YYS mevzuatı açısından bir kez daha gözden geçirilmesi gerekiyor. Uzlaşma ile yapılandırma konusu temelde bir fark oluşturmuyor. Uzlaşma sonucunda da mevzuat ihlali ortadan kalkmıyor ancak idari para cezasında bir indirime gidiliyor. İhlal varlığını aynen koruyor. Ancak uzlaşmaya ilişkin düzenlemelerde bu mevzuat ihlallerinin YYS sahibi olmanın bir koşulu olan güvenilirlik için dikkate alınmayacağı açıkça yazıyor. Bu nedenle, uzlaşma YYS şirketler için de tercih edilen bir alternatif çözüm olarak dikkate alınıyor.
Ancak bu düzenlemenin maalesef yapılandırma için yapılmadığını anlıyoruz. Yapılandırma çok sık yapılan bir düzenleme olmadığı için bu açıdan bir değerlendirme imkânı olmamış da olabilir. Başvuru süreci devam ederken bu konunun ele alınıp alt bir düzenleme yapılması gerekiyor. Bunun için uzlaşma konusu güçlü bir dayanak olarak karşımızda duruyor.