5 minuten leestijd 7 februari 2020
7 vragen over klimaatrisico’s

7 vragen over klimaatrisico’s

Door Remco Bleijs

EY Nederland Partner Financial Services, Climate Change & Sustainability Services

Proactief. Pragmatisch. Doelgericht. Stelt in samenspraak met de klant haarscherpe doelen, bewaakt deadlines en werkt toe naar optimaal resultaat voor de klant.

5 minuten leestijd 7 februari 2020

7 vragen over klimaatrisico’s aan hoogleraar Dick de Waard van de Rijksuniversiteit Groningen.

Als het om duurzaamheid gaat is Dick de Waard een zeer ervaren professional die zich al tientallen jaren met het thema bezighoudt. Ook als hoogleraar auditing aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) laat het onderwerp hem niet los.

1. Waarom houdt jouw faculteit zich bezig met het klimaatrisico?

“Ik loop al 27 jaar op de universiteit rond en ben als hoogleraar van oudsher gewend om het thema duurzaamheid in mijn colleges te verankeren. Voor mij is dat de normaalste zaak van de wereld. Ik mopperde in het verleden weleens: waarom delen andere hoogleraren die belangstelling voor het milieu niet? Toen ik eens rond ging vragen onder collega’s, bleek er juist veel interesse te zijn. Als je erover nadenkt is dat ook wel logisch. Waarom zou je aan een economiefaculteit alleen maar over geld praten? Naast kapitaal zijn er nog drie andere productiefactoren en natuur lijkt me daarvan zeker niet de onbelangrijkste.”

2. Hoe verwacht je dat de impact van het klimaat op de strategie, risicoanalyse en activiteiten van ondernemingen in de financiële sector zich in de toekomst zal ontwikkelen?

“Die impact gaat fors toenemen. Als het bijvoorbeeld om het bankwezen gaat, stelt de maatschappij steeds vaker de vraag: hoe komen banken aan hun geld en waar stoppen ze het in? Financiële instellingen kunnen een sturende rol vervullen door geen geld uit te lenen aan milieuvervuilende bedrijven. Of tegen een extra hoge rente waarvan het bovenmatige deel weer in het milieu wordt geïnvesteerd. Daarnaast kunnen instellingen als het om cliëntacceptatie gaat de eventuele betrokkenheid bij kinderarbeid in hun risicoanalyse meenemen. Als samenleving zien we een rol voor financiële instellingen om witwassen en belastingontduiking tegen te gaan. Natuurlijk is het bestrijden van crimineel geld belangrijk, maar als over een eeuw de waterspiegel vier meter is gestegen, is dat een veel groter probleem. Over het klimaat moet veel meer ophef zijn. Daar kan de financiële wereld bij helpen.”

3. De RUG heeft het onderzoek ‘Transparant over klimaatimpact’ uitgevoerd. Wat is volgens jou de belangrijkste conclusie van dit onderzoek?

“Dat we in Nederland de mond vol hebben over het klimaat. Alle bedrijven vinden het belangrijk, het is ingebed in de strategie en verankerd in de governance-structuur. Uit ons onderzoek blijkt echter dat niet meer dan een derde van de ondervraagde ondernemingen iets zinnigs kan zeggen over de eigen CO2-uitstoot. Althans niet in termen van concrete doelstellingen en maatregelen. Dat is best teleurstellend.”

4. Wat zijn volgens het onderzoek de grootste uitdagingen en kansen voor financiële instellingen op het gebied van klimaatrisico?

“Betere rapportages met veel meer relevante informatie over bijvoorbeeld hun CO2-impact, concrete acties die ze ondernemen en hun toekomstverwachtingen. Het is kennelijk nog steeds een behoorlijke uitdaging om voor het realiseren van doelstellingen op milieugebied een volwassen plan-do-check-act cyclus te implementeren. Er zijn al veel frameworksontwikkeld op het gebied van duurzaamheidsverslaggeving en heel specifiek voor de impact van ondernemingen op het klimaat, maar de feitelijke concretisering van de informatie die dan wordt gepresenteerd vraagt veel aandacht. Dat begint met het goed verankeren van de relevante vraagstukken in de strategie en doelstellingen.”

5. Welke rol kan de Taskforce on Climate-related Financial Disclosures (TCFD) hierbij spelen?

“Ongetwijfeld een heel positieve. Je ziet dat ondernemingen er mee bezig zijn, maar in ons onderzoek hebben we nog geen voorbeelden gezien van bedrijven die rapporteren over de impact van het klimaat op de onderneming. Dat gaat in de toekomst ongetwijfeld veranderen. In het TCFD-model is de aandacht voor de impact door klimaatverandering geïntegreerd in de governance-structuur en risico-analyse. Het is een heel nuttig model dat volgens mij ook heel goed bruikbaar is om bijvoorbeeld in te zetten tegen kinderarbeid.”

6. Kun je iets vertellen over de Green Deal en welke rol jij denkt dat het in de klimaataanpak gaat spelen?

“Dat hebben we in ons onderzoek niet meegenomen en in de publiciteit zie je er ook niet veel van terug. Maar in algemene zin is het feit dat de overheid ondernemingen de helpende hand toesteekt om knelpunten voor duurzame initiatieven weg te nemen natuurlijk heel positief. Tegelijk moet ik vaststellen dat een mondiale governance ontbreekt. Die zou echt het verschil maken. Daarnaast realiseer ik me ook dat zo’n Green Deal het belangrijkste obstakel voor managers en bestuurders niet wegneemt: ze zijn als de dood dat duurzaamheid veel geld gaat kosten of dat het de concurrentiepositie in gevaar brengt. Dat is een behoorlijke hobbel.”

7. Welke rol ligt er volgens jou voor de accountant?

“Als ik het mijn studenten vraag dan zeggen ze: ja hallo, we willen geen milieuactivist worden maar accountant. Daar is nog wel het nodige zendingswerk te verrichten. Terwijl ik denk: er is tijdens de 35 jaar dat ik daarin actief ben geweest niets ingrijpend veranderd aan het accountantsberoep en nu er wat gebeurt, moet je de kans met beide handen aangrijpen om aan de tekentafel mee te denken over de toekomst van het vak. Voor de gevestigde accountants ligt er volgens mij een taak om zich te buigen over een goed normenstelsel voor het rapporteren over klimaatrisico’s. Daar hebben ze verstand van. Volgens tellingen zijn er wereldwijd al 169 reporting standaarden op het gebied van duurzaamheid. Het wordt tijd dat daarin enige uniformiteit wordt aangebracht.” 

Samenvatting

Dick de Waard hoogleraar auditing aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) houdt zich al jaren bezig met het onderwerp duurzaamheid. Aan de hand van 7 vragen geeft hij zijn visie over de impact van klimaatrisico’s.

Over dit artikel

Door Remco Bleijs

EY Nederland Partner Financial Services, Climate Change & Sustainability Services

Proactief. Pragmatisch. Doelgericht. Stelt in samenspraak met de klant haarscherpe doelen, bewaakt deadlines en werkt toe naar optimaal resultaat voor de klant.