Duurzame langetermijn waardecreatie: hoe het zakendoen opnieuw wordt uitgevonden

Jan Peter Balkenende ziet een een transitie in klimaatdenken en -doen op gang komen. De financiële sector kan hierin een sleutelrol spelen. Maar wat moet je daar als bestuurder mee?

Jan Peter Balkenende is in diverse nationale en internationale rollen sterk betrokken bij het thema duurzaamheid. Remco Bleijs (EY) spreekt met hem over de steeds actievere aandeel van het bedrijfsleven en de rol die bestuurders daarin kunnen spelen.

Met andere woorden: er komt dus echt een transitie in denken en doen op gang. Maar wat moet je daar als bestuurder mee?

Als bestuurder ben je verantwoordelijk voor de lange termijn waardecreatie van een onderneming en dan is het natuurlijk direct duidelijk dat klimaat een prominente plek op de agenda heeft. Twee begrippen spelen een centrale rol: mindset en mainstream. De mindset is het morele kompas dat je mee wilt geven aan mensen, vanuit een overtuiging wat je als onderneming wilt bijdragen aan de maatschappij. Mainstream is de werkelijkheid: het geheel van gangbare opvattingen, routines en gebruiken binnen organisaties. Veranderen van de mainstream is niet altijd zo gemakkelijk in beweging te brengen.

Tussen die mindset en de mainstream zit in veel gevallen een kloof. Het managen van die kloof is een verantwoordelijkheid voor de bestuurder. Dat vraagt natuurlijk allereerst om een goede integrale duurzaamheidsstrategie en ook om bestuurders die in woord en daad laten zien hoe ze de transformatie naar een duurzaam model vorm geven.

Meer specifiek ben ik ervan overtuigd dat de juiste vorm van transparantie helpt bij het managen van deze kloof. Het goed meten en benchmarken van prestaties maakt dat deze prestaties bespreekbaar worden en dat je je kunt spiegelen aan wat andere ondernemingen doen. We hebben KPI’s nodig die verder gaan dan de financiële context maar ook inzicht geven in maatschappelijke prestaties. Met die KPI’s verbeter je eigenlijk de marktwerking van het kapitalisme in de klassieke zin. Life cycle analysis, integrated reporting, het gebruik van data; het is allemaal noodzakelijk.

Juist daarom adviseer ik bestuurders niet terughoudend te zijn in transparantie op dit vlak en volledig geïntegreerd te rapporteren. Dus financiële en niet-financiële informatie in elkaar te verweven. Transparantie prikkelt tot de goede discussies met stakeholders en maakt de geschetste kloof beheersbaar. Ook al omdat transparantie je geloofwaardig kan maken. Een prachtig voorbeeld is DSM, een van de trendsetters op dit vlak. Het bedrijf heeft in het geïntegreerde jaarverslag een paragraaf opgenomen over de duurzaamheidsdoelen die niet zijn behaald. Dat is pas een teken van kracht.

Juist de financiële sector kan in dit alles een sleutelrol spelen. En doet dat ook steeds meer. Niet alleen door de eigen bedrijfsvoering te verduurzamen, maar vooral door het gesprek met klanten aan te gaan over verduurzaming - denk aan de Terra-benadering van ING -, door te investeren in duurzame projecten, door financiële producten aan te bieden die een bijdrage leveren aan de realisatie van de klimaatdoelen van Parijs. Belangrijk is ook dat banken samenwerking zoeken met andere banken. Juist doordat de financiële sector zich steeds meer weet te verenigen kunnen ze met voldoende schaalgrootte een vuist maken en daardoor impact maken met hun keuzes voor een betere wereld.”