14 Eyl 2021
aile işletmesi sahipleri fabrikalarında kahraman görseli

Dünyanın en büyük aile şirketleri dayanıklılıklarını nasıl kanıtlıyor?

2021 EY ve St. Gallen Üniversitesi Aile İşletmeleri Endeksi, büyük aile şirketlerinin sağlıklı bir küresel ekonomi için hayati önem taşıdığını ortaya koydu.

Özet

  • En büyük 500 aile işletmesi 24,1 milyon kişiye istihdam sağlayarak 7,28 trilyon ABD doları gelir elde ediyor.
  • Hep birlikte dünya ekonomisine gelir açısından en büyük üçüncü katkıyı sunuyorlar.

Aile işletmeleri son iki yılda bazı büyük zorluklarla karşılaşmalarına rağmen, 2021 EY ve St. Gallen Üniversitesi Aile İşletmeleri Endeksindeki şirketlerin performansları gözönüne alındığında, topluluklarına daha iyi bir gelecek umudu veren işler ve fırsatlar yaratırken kendi dayanıklılıklarını da kanıtladılar.

2021 Endeksi'ne göre, 45 yargı bölgesinde yer alan aile işletmeleri toplu olarak 7,28 trilyon ABD doları gelir elde ederken 24,1 milyon kişiye istihdam imkanı tanıdı. Küresel ekonominin  2020 yılında  %3,5 oranında küçülmesine  rağmen – (ABD ve Çin'den sonra) hep birlikte dünyada en büyük ekonomik katkı oluşturan üçüncü gelir 1 grubuydular.Bu şirketler tüm ülkelerin pandemi sonrası ekonomik iyileşme sürecinde sağlıklı olmaları ve büyümeleri için hayati önem taşıyorlar.

Pandemi aynı zamanda en iyiyi de ortaya çıkardı

COVID-19'un getirdiği tüm zorluklara rağmen, pandemi aile işletmelerinin çevikliklerini, inovasyona olan derin bağlılıklarını ve kalıcı sosyal sorumluluk duygularını sergilemeleri için de bir fırsat oldu. Bazı tanınmış  aile işletmeleri, salgın sırasında üretimlerini virüse karşı savaşta yardımcı olacak kritik tıbbi ekipman üretimine yönelttiler.

Örneğin Mars üretim hatlarından birini yerel ilk müdahale ekipleri için el dezenfektanları üretmek üzere dönüştürürken, çelik üreticisi ArcelorMittal 3D-baskılı yüz siperlikleri geliştirdi. Ve bazı aile firmaları, salgının sebep olduğu ekonomik krize dayanmalarına yardımcı olmak üzere diğer işletmelere değerli mali destek sağladılar.

En büyük 500 aile işletmesi topluca 7,28 trilyon ABD doları gelir elde ederken dünya çapında 24,1 milyon kişiye istihdam imkanı sundu. 

Bölgelere göre Endeks

Endeksteki tüm işletmelerin neredeyse yarısı (236) Avrupa'da kurulu ve bu da bölgenin aile işletmeleri için besleyici bir ortam olduğunu gösteriyor. 

Almanya, bu şirketlerin %16'sına ve Endeksteki en büyük iki aile şirketi olan Schwarz Group ve BMW'ye ev sahipliği yapıyor -   Foundation for Family Businesses - Aile İşletmeleri Vakfı'na göre bu Alman ekonomisinin gücünün yanı sıra Almanya'daki tüm işletmelerin %90'ının aileler tarafından yönetildiğini ortaya koyuyor.

Amerika kıtası, aile işletmelerinin üçte birinin üssü olmaya devam ediyor. Dünyanın en büyük ekonomisi olarak ABD'nin Endeksde (%24) en fazla aile işletmesi sayısına (119) sahip olması şaşırtıcı değil. Bu 119 şirket, birlikte Amerika'da yaratılan toplam gelirin %81'ine (2,5 trilyon ABD doları) katkıda bulunuyor ve 6,4 milyon kişiye istihdam sağlıyor. Walmart, Berkshire Hathaway ve Ford da dahil olmak üzere dünya çapında en büyük 10 aile işletmesinin yedisi ABD'de bulunuyor. Kanada ve Meksika'nın her birinin Endeks'te on dört aile şirketi var.

Hindistan'ın en büyük iki aile şirketi olan Reliance Industries ve Aditya Birla Group, Endeksin en büyük yirmi aile işletmesi arasında yer alıyor.

Kıta Çin'i, Hong Kong ve Tayvan 32 aile işletmesi ile listede. Japonya dokuz şirket ile Endekste yer alırken Güney Kore'nin, Endeksin en büyük yirmi firma arasında yer alan SK Corp ve LG Corporation dahil olmak üzere 14 aile işletmesi bulunuyor. 74 aile işletmesi bulunan Endeks'te bu 55 şirket birlikte Asya-Pasifik'te yaratılan toplam gelirin %87'sine (835 milyar ABD Doları) katkıda bulunuyor.

Endeks sıralaması

St. Gallen Üniversitesi'nde dünyanın en büyük 500 aile işletmesinin sıralamasını görüntüleyin

İncele

Sektör görünümü

Endeks'teki aile işletmelerinin çoğu, yaşlarının bir yansıması olarak ya geleneksel tüketici ya da imalat sektöründe faaliyet gösteriyorlar. Günümüzde yaygın olan teknolojik, telekomünikasyon ve finansal ürün ve hizmetlerin çoğu ortalama 70 yıl önce mevcut değildi. Ancak genç aile firmaları artık bu sektörlere giriş yapıyor.

Çoğu 80 yaşından büyük olan tüketim ürünü temelli aile işletmelerinin payı üçte birden (%37) fazla. Gıda sektöründe hala çok sayıda aile işletmesi bulunurken, ileri üretim ve hareketlilik şirketleri Endeksin yüzde 27'sini oluşturuyor. Bunlar arasında çeşitli endüstriyel ürünler imal eden aile işletmeleri etkileyici şekilde 1.08 trilyon ABD doları gelir oluşturuyor. 

St. Gallen Üniversitesi Aile İşletmeleri Merkezi'nden Doçent Josh Wei-Jun Hsueh'e göre, “Aile ve zenginlik kuşaklarla birlikte büyüdükçe, şirket yönetimi daha karmaşık hale geliyor. Buna karşılık, aile giderek büyüyen işletmeyi yönetmek için belli bir portföy ve özkaynak yaklaşımı benimsiyor."

Tüketici sektöründeki aile işletmeleri COVID-19 döneminde iyi bir şekilde ayakta kaldı. Ayrıca 10 milyondan fazla kişiyi (Endeksteki işgücünün tamamının %43'ü) ya da ortalama olarak 56 binden fazla kişiyi istihdam ederek büyük işveren olduklarını kanıtladılar.

Aile ve zenginlik kuşaklarla birlikte büyüdükçe, şirket yönetimi daha karmaşık hale gelir. Buna karşılık, aile giderek büyüyen işletmeyi yönetmek için belli bir portföy ve özkaynak yönetimi yaklaşımını benimser.
Josh Wei-Jun Hsueh
St. Gallen Üniversitesi, Aile Şirketleri Merkezinde Doçent

Başarının kuşaklar boyu inşası

Aile işletmelerinin başarısı genellikle birinci kuşağın olağanüstü çabalarına ve vizyonuna dayanır, yeni kuşaklar bu mirası kendi yaklaşımlarına uygun olarak geliştirirler.

Bazı ailelerde kuşaklar on yıllar ve hatta yüzyıllar boyunca aile şirketine rehberlik etmede rol oynar. Endeksteki en eski aile şirketi olan Japon Takenaka Corporation, 400 yılı aşkın bir süredir varlığını sürdürüyor. Bu arada, Endeksteki Alman işletmelerinin yarısından fazlası da 100 yaşın üzerinde.

Şirketlerin başarıya ulaşması genellikle zaman alır — bu da Endeksteki aile işletmelerinin %75'inin neden 50 yaşın üzerinde olduğunu açıklar. %32'si 100 yaşın üzerinde olup 2,1 trilyon ABD doları gelir elde ediyorlar. Gençler, bir aile işletmesinin büyümesi veya ölçeklendirilmesine bir engel değildir. İşletmelerin çoğunluğu 50 ila 100 yaşları arasında olup Endeksteki tüm gelirlerin neredeyse yarısını temsil ediyorlar.

Cinsiyet çeşitliliğine odaklanmanın sürdürülmesi

500 büyük aile işletmesinin 4418 yönetim kurulu üyeliğinden 1041'ini aile üyeleri elinde tutuyor. Bu üyelerin %17'si kadın, %83'ü erkek. Kurullarında kadın aile üyeleri olan şirketlerin payı %31 olup bu  küresel endüstri kriterlerine uygundur.

Avrupa'daki aile işletmelerinin yönetim kurulu üyeleri arasında kadınların da bulunması kuvvetle muhtemeldir. Kadın yönetim kurulu üyesi olan şirketlerin %54'ü Avrupa'da, %30'u Amerika kıtasında, %13'ü Asya-Pasifik'te kurulu.

İcra kurulu başkanları arasında cinsiyet çeşitliliği, diğer şirketlerde olduğu gibi aile işletmelerinde de zorlu bir konudur. Endeksteki aile işletmelerinin yüzde beşinin (27) CEO'ları kadın olup bu — endüstri kriterleriyle (Fortune Global 500 şirketin %8'i (41)) karşılaştırılabilir bir değerdir. Kadın CEO'ların dışarıdan atamadan çok aile üyesi olma olasılığı daha yüksektir.

Hem yönetim kurulu hem de yönetici düzeyinde cinsiyet çeşitliliği aile işletmelerinin ele almaları gereken konulardan biri olmaya devam edecek. Nasdaq yakın bir süre önce borsaya kote edilen şirketler için çeşitlilik kuralları belirledi; buna göre, yönetim kurulu düzeyinde çeşitlilik kapsamında iki yönetici bulunacak ve bunlardan en az birinin kadın3  olması şart.   Yatırımcılar da çeşitliliği öncelik haline getirdiler  ve bu konuda aşama kaydetme yönünde oylarını kullanmaya hazırlar.

EY size destek olabilir

Aile Şirketleri DNA Modeli

Köklü bir aile kültürü güçlü bir aile şirketi olmayı nasıl kolaylaştırır? EY Aile Şirketleri DNA modeli, işletmelerin büyüme stratejilerini belirlemelerine yardımcı olmaktadır.

Devamını oku

NextGen, yönetim kurullarına daha fazla 'yaş çeşitliliği' ve yeni liderlikler getirebilir

Aile şirketlerinin yönetim kurulu üyelerinin ortalama yaşı 61, ancak gelecek kuşak da yolda. Endeksteki beş işletmeden biri yönetim kurulunda veya yönetim ekibinde gelecek kuşaktan bir aile üyesine (40 yaş veya daha genç) yer veriyor. Bu, yönetim kurullarının yetenek havuzlarını çeşitlendirmeleri ve genişletmeleri için de büyük bir fırsat. 

Gelecek kuşak, profesyonel uzmanlıklar, değerli teknolojiler ve dijital yeteneklerin yanı sıra mevcut tüketici kuşaklar ve çalışanlar hakkında yeni görüşleri beraberinde getirebilir. Örneğin, sürdürülebilirlikle ilgili kuşak tutumları farklılık gösterir. Z kuşağı ve Y kuşakları sürdürülebilir yaşam tarzlarını yaşlı kuşaklara göre daha fazla tercih ederler ve akranlarıyla sürdürülebilir ürünlerle ilgili bilgi paylaşma olasılıkları daha fazladır.

Kamu sektöründeki aile işletmelerinin çevre, sosyal ve kurumsal yönetim sorunları

Çalışanlar, müşteriler, yatırımcılar ve diğer paydaşlar şirketlerin dünyanın karşılaştığı büyük sıkıntılarla baş etmede daha aktif rol oynamalarını talep ettikleri için çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim (ESG) sorunları daha fazla ön plana çıkmaya başladı.

Resmi ESG metrikleri

%53'ü

resmi ESG metriklerinde en az bir kez raporladı

Endeksteki aile işletmelerinin önemli bir kısmı resmi ESG metriklerine göre raporlama yapıyorlar. %53'ü (264) GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Veritabanı'nda en az bir kez raporlama yaptı . Bu şirketlerin %51'i EMEIA (Avrupa, Orta Doğu, Hindistan ve Afrika), %30'u Amerika kıtası ve %19'u Asya-Pasifik'ten geliyor. GRI veritabanında en yüksek sayıda (42) aile şirketine sahip ülke ABD'dir.

İşletmelerini yönetmek için ESG metriklerini kullanan, ancak rapor etmeyen özel sektördeki aile işletmeleri, yetenekleri çekmek, müşteri kazanmak ve gelecekteki gelirlerini artırmak için önemli bir fırsatı kaçırıyorlar.

  • Metodoloji

    Aile İşletmeleri Endeksi, elde edilen gelire göre 500 aile işletmesinin küresel sıralamasına dayanır. Endekse girme kriterleri aşağıdaki gibidir:

    1.  İşletmenin en az ikinci kuşakta olması ve yönetim kurulunda ve/veya üst yönetimde en az bir aile üyesinin bulunması gerekir. İşletme hala birinci kuşaktaysa, en az iki aile üyesi yönetim kurulunda ve/veya üst yönetimde olmalıdır.
    2. Ailenin şirkette önemli miktarda hissesi veya karar vermede etkisi olmalıdır. Endekse girmek için, özel sektör şirketlerinde aile hisselerin ve oy kullanma haklarının %50'sinden fazlasına (doğrudan veya bir aile vakfı veya mütevelli vasıtasıyla), kamu sektöründeki şirketlerde ise aile (doğrudan veya bir aile vakfı veya mütevelli vasıtasıyla) hisselerin veya oy kullanma haklarının en az %32'sine sahip olmalıdır.
    3.  Ailelerin daha geniş bir şekilde temsil edilmesine izin vermek için Endekste her aile başına bir işletme yer alır. Aynı aileden iki veya daha fazla şirket gelirleri bazında Endekse girmeye hak kazanırsa, Endekste ana şirket/holding veya en yüksek gelire sahip olan işletme yer alır.
    4.  Endekste yer alan işletmelerin gelirleri, en fazla 24 ay içinde yayınlanmış muhasebe kayıtlarından kaynaklanmalıdır. Veriler ticari işletme veritabanlarından ve kamuya açık kaynaklardan toplanır.
    5.  Endeksi oluşturmak için kullanılan veri kaynakları, kamuya açık bilgiler, kayıtlı ve yayınlanmış mali tablolar veya yıllık raporlar ile Bloomberg, S&P CapIQ, Orbis, BoardEx ve Refinitiv gibi ticari olarak erişilebilen veritabanlarını içerir.

    Endeks, kamuya açık verilerden toplanır ancak dünyanın en büyük aile işletmelerinin resmi veya onaylı bir listesi olarak kabul edilmemelidir.

Özet

2021 EY ve St. Gallen Üniversitesi Aile İşletmeleri Endeksi, aile şirketlerinin sağlıklı bir küresel ekonomi için ne kadar önemli olduğunu ortaya koydu. En büyük 500 aile şirketi pandemiye rağmen küresel olarak ekonomik hakimiyetlerini ve dayanıklılıklarını kanıtladılar. Bu işletmeler uzun vadeli iş planlarını kısa sürede dönüştürmeyi becerdiler; bunda uzun ömürlü ve istikrarlı şirketler olmaları önemli rol oynadı. Özellikle ESG, inovasyon ve geleceğin tüketicileri gibi konularla başa çıkmada yetenek anahtar kelimeyken – atacakları basit bir adımla hem gelecek kuşak liderlerinin hem de kadın liderlerin getireceği çeşitlilik ve beceriyi takdir etmeye hazır olacaklardır.

Bize ulaşın

Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçin