Sosyal Güvenlik ve İş Mevzuatı Sirküler No: 15

Sigortalıların Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmesinde, o ay kaç gün sürerse sürsün tam ay çalışmış olan sigortalılar 30 gün üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilir. Dolayısıyla Şubat ayı ister 28 gün sürsün, ister 29 gün sürsün, bu ay içerisinde işyerinde tam olarak çalışan, tüm ay için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların, 30 gün üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmesi gerekmektedir.

Ancak, ay içerisinde belirli nedenlerle eksik gün çalışan sigortalıların bulunması durumunda bildirimlerin kaç gün üzerinden yapılacağı konusu işverenleri tereddütte düşürmüştür. Özellikle pandemi döneminde uygulanan kısa çalışma ve nakdi ücret desteği gibi uygulamalar ile bildirimlerin kaç gün üzerinden yapılacağı konusundaki tereddütleri arttırmıştır. Bu çerçevede, SGK’ ya bildirilecek prim ödeme ve eksik gün sayılarının hesabı örneklerle açıklanmaya çalışılacaktır.

1. Şubat Ayı/dönemi çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hesaplanması

Örnek 1: (B) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde çalıştığı ve 2021/Şubat ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, 2021/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı, Şubat ayının 28 gün olduğu dikkate alınmaksızın 30 gün olarak bildirilecektir.

2. Şubat Ayı/dönemi içinde işe başlayan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hesaplanması:

Ay/dönemin ilk gününde işe giren ve o ayda tam çalışan sigortalılar hariç olmak üzere, ay/dönem içinde işe giren sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işe giriş tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılarak hesaplanmalıdır.

Örnek 2: (D) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 04/02/2021 tarihinde işe başladığı ve işe başladığı tarihten itibaren ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, sigortalının 2021/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 28-3=25 gün olarak hesaplanacak ve eksik gün sayısı ise 0 gün olarak bildirilecektir.

3. Şubat Ayı/dönemi içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hesaplanması:

Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılan sigortalılar hariç olmak üzere, ay içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işten çıkış tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılarak hesaplanmalıdır.

Örnek 3: (E) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 15/2/2021 tarihine kadar çalıştıktan sonra işten ayrıldığı ve işten ayrıldığı tarihe kadar olan sürelerin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, sigortalının 2021/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 15 gün olarak hesaplanacak ve eksik gün sayısı ise 0 gün olarak bildirilecektir.

4. İşe Başladığı Ay/Dönem içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hesaplanması:

İşe başladığı ay/dönem içinde işten ayrılan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları (ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılanlar hariç), sigortalının işe giriş tarihi ve işten çıkış tarihleri dahil kaç gün olduğuna bakılarak, parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.

Örnek 4: (A) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 13/02/2021 tarihinde işe başlayıp 28/02/2021 tarihinde işten ayrıldığı ve işe başlayıp ayrıldığı sürelerin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2021 Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı ise 16 gün hesaplanacak ve eksik gün sayısı ise 0 gün olarak bildirilecektir.

5. Ay/dönem içinde bazı günlerde çalışmamış ve çalışmadığı günler için ücret almamış sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hesaplanması:

- Ay/dönem içinde işe girişi veya işten çıkışı bulunmayan sigortalılar yönünden incelendiğinde; Ay/dönem içinde işe girişi veya işten çıkışı bulunmayan, çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin, disiplin cezası, kısa çalışma gibi) ay/dönemin bazı günlerinde çalışmayan ve çalışmadığı günler için de ücret almayan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları, ilgili ay/dönemdeki gün sayısından, ücret almaya hak kazanılmamış gün sayısı çıkarılmasıyla hesaplanacaktır.

Örnek 5: Özel sektöre ait bir işyerinde çalışan (C) sigortalısının, 2021 Şubat ayında 12 gün ücretsiz izinli olduğu ve ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu ayda 28 gün bulunması ve sigortalının 12 gün eksik çalışmış olması nedeniyle, bahse konu sigortalının 2021 Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 16 olacaktır.

Örnek 6: Özel sektöre ait bir işyerinde çalışan (F) sigortalısının, 2021 Şubat ayında kısa çalışmadan dolayı hiç çalışmadığı varsayıldığında, söz konusu ayda 28 gün bulunması ve sigortalının hiç çalışmamış olması nedeniyle, söz konusu sigortalının 2021 Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 0 gün, eksik gün sayısı ise 28-0=28 gün olarak hesap edilecektir.

- Ay/dönem içinde işe başlayan veya işten çıkışı olan sigortalılar yönünden incelendiğinde; Sigortalının çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin, disiplin cezası gibi) ay/dönem içinde hak kazanılmış hafta tatili dışında, çalışmadığı ve çalışmadığı günler içerisinde ücret almadığı günlerin bulunması durumunda, işe başladığı tarihten önceki gün sayısı, işten ayrıldığı tarihten sonraki gün sayısı ve ücret alınmayan gün sayısının çıkarılmasıyla hesap edilecektir.

Örnek 7: Özel sektöre ait bir işyerinde 10/02/2021 tarihinde işe başlamış olan (N) sigortalısının, 2021 Şubat ayında işe başladığı tarihten sonra 3 gün istirahatli bulunduğu ve hak kazanılmış hafta tatili dışında söz konusu ayın diğer günlerinin tamamında çalışmış olduğu varsayıldığında, ilgili aydaki prim ödeme gün sayısı 28 - 9 - 3 = 16 gün, eksik gün sayısı ise 3 gün olarak hesap edilecektir.

6. İşverenlerce SGK’ dan geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatli oldukları süreler için ücret ödenmesi halinde prim ödeme gün sayısının hesaplanması

İşverenlerce SGK’ dan geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara, SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ile normal günlük kazançları arasındaki fark ücretleri veya SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın ayrıca normal günlük ücretlerinin ödendiği durumlarda ücret aldığı günler dikkate alınmak suretiyle prim ödeme gün sayısı hesap edilir.

Örnek 8: Özel sektöre ait bir işyerinde çalışmakta olan (H) sigortalısı 20/02/2021- 27/02/2021 döneminde istirahatli olması nedeniyle SGK’ dan geçici iş göremezlik ödeneği almıştır. İşvereni tarafından bu süreler için SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın tam ücretinin ödendiği varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2021 Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 30 olacaktır. İstirahatli sürelerde işverence ücret ödenmemesi halinde ise sigortalının 2021 Şubat ayı prim ödeme gün sayısı 28-8=20 gün olarak hesaplanacaktır.

7.Kısa çalışma ödeneğinden faydalanan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının belirlenmesi: İş-Kur tarafından 1 Şubatta başlayan bitiş tarihi Şubat ayı sonrası olan veya 28/29 Şubatta biten başlama tarihi Şubat ayı öncesi olan ya da 1 Şubatta başlayıp 28/29 Şubatta biten kısa çalışma ödenekleri gün sayısı 30 olacak şekilde program oluşturulmuştur. Bu hallerde, sistem 15/45 bildirilmişse 10 gün, 22,5/45 bildirilmişse 15 gün, 30/45 bildirilmişse 20 gün ve 45/45 bildirilmişse 30 gün KÇ ödeneği üretecektir. Uygun görülen haftalık çalıştırılmayacak saati aşmamak kaydıyla örneğin 45/45 oranın bildirildiği 2021 yılı Şubat ayında 5 gün rapor alınmış veya çalışılmış ise talep edilmesi halinde 25 gün süreyle ödeme yapılacak şekilde oran belirlenebilecektir. Ancak SGK prim gün sayısı için ise parmak hesabı yapılarak işlem yapılmalıdır. SGK sisteminde herhangi bir ayda eksik gün var ise SGK prim gün sayıları ayın kaç gün çektiğine bağlı olarak hesaplanacaktır.

Örnek 9: Özel sektöre ait bir işyerinde çalışan (Z) sigortalısı için 2021 Şubat ayında 15/45 oranıyla kısa çalışma uygulandığı, İŞKUR uygulaması gereği 15/45 oranının Şubat ayı 30 gün gibi dikkate alınacağı kabul edildiğinde10 gün kısa çalışma hesaplanacak ancak SGK prim ödeme günü ise 18 olabilecektir.

(Z) sigortalısının 22,5/45 oranıyla kısa çalışma kapsamında olduğu düşünüldüğünde, 15 gün KÇ ödeneği, 13 gün SGK prim gün sayısı hesaplanacaktır. Söz konusu ayda 28 gün bulunması nedeniyle sigortalının eksik gün sayısı 28-15=13 olarak bildirilecek, ancak KÇÖ 15 gün olarak ödenecek ve SGK prim ödeme gün sayısı ve KÇÖ gün sayısı toplamı 15+13=28 gün olacaktır.

8. Nakdi ücret desteğinden faydalanan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının belirlenmesi: Nakdi Ücret Desteği uygulaması 17 Nisan 2020 tarihinden bu yana uygulanmakta olup, fesih yasağı, ücretsiz izin ile nakdi ücret desteği 17 Mayıs 2021 tarihine kadar devam edecektir. Pandemi nedeni ile ücretsiz izne çıkarılan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları, ilgili ay/dönemdeki gün sayısından, ücretsiz izin gün sayısı (ücret almaya hak kazanılmamış gün sayısı) çıkartılarak hesaplanacaktır.

Örnek 10: Özel sektöre ait bir işyerinde çalışan (M) sigortalısının, 2021/Şubat ayında pandemi nedeniyle 15 gün ücretsiz izinli olduğu ve ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu ayda 28 gün bulunması ve sigortalının 15 gün eksik çalışmış olması nedeniyle, söz konusu sigortalının 2021/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 13 gün olacaktır.

9.Hafta tatili ücretine hak kazanıp kazanılmamasına göre prim ödeme gün sayısının hesaplanması: Sigortalıların işe başladığı ay/dönemdeki prim ödeme gün sayılarının ve prime esas kazanç tutarlarının hesaplanmasında, 394 ve 4857 sayılı Kanunlarda öngörülen hafta tatili ücretine hak kazanıp kazanmadığı hususu da göz önünde bulundurulmalıdır. Hak kazanılan hafta tatili prim ödeme gün sayısına dahil edilmelidir. Hafta tatiline hak kazanmadıkları halde hafta tatili yapan sigortalılara, kullanmış oldukları hafta tatili için ücret ödenmesi zorunlu olmadığından, bu sürelerin prim ödeme gün sayısının hesaplanması sırasında dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, hak kazanılmadığı halde kullanılmış olan hafta tatili için ücret ödenmesi halinde, bu sürelere ilişkin ücretler de prime esas kazanca dahil edileceğinden, bu durumda söz konusu süreler prim ödeme gün sayısına dahil edilecektir.

Örnek 11: (K) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 19/02/2021(Cuma) tarihinde işe başladığı ve hafta tatilinin Pazar günü kullandırıldığı, 21/02/2021 Pazar günü henüz hafta tatili hak kazanmadan hafta tatilini kullandığı ve işveren tarafından bu güne ilişkin ücret ödemesi yapılmadığı varsayıldığında, söz konusu sigortalının işe başlama tarihi 19/02/2021 olarak, 2021 Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısının ise 19/02/2021-28/02/2021 tarihleri dahil 10 gün olduğu, ancak hak kazanılmayan ve ücreti ödenmemesine rağmen kullanılan 1 günlük hafta tatili gününün olduğu dikkate alındığında 10-1= 9 gün olarak hesaplanması ve bildirilmesi gerekmektedir. Ancak, hafta tatili ücretinin hak kazanılmamasına rağmen ödendiği varsayıldığından prim ödeme günü 10 gün olarak dikkate alınacaktır.

Sonuç olarak,

Prim ödeme gün sayısının hesaplamasında en önemli nokta eksik gün nedeninin varlığının olması ve bu eksik günlere ilişkin işverenlerin sigortalılara ödeme yapıp yapmadığı hususudur. Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı gereği tüm aylar 30 gün olarak dikkate alınır ve eksik gün nedeni oluşması durumunda ilgili ay fiili olarak kaç gün çekiyorsa çektiği gün sayısı kadar dikkate alınmalı ve işlemler parmak hesabı usulü ile yapılmalıdır. Buna göre, prim ödeme gün sayısı içinde bulunulan ayın fiili gün sayısından eksik günlerin çıkarılması ile bulunmaktadır. Ancak, sigortalılar fiilen çalışmasa da işverenler tarafından ücretleri tam olarak ödeniyorsa, eksik gün nedeni dikkate alınmaksızın sigortalıların prim ödeme gün sayıları da tam olarak bildirilecektir.

Pandemi döneminde uygulanan ücretsiz izin veya kısa çalışma uygulanması prim ödeme gün sayısı hesabını değiştirmemektedir. Pandemi ücretsiz izin ve kısa çalışma uygulamalarından faydalanması durumlarında da eksik gün nedeni söz konusu olmakta ve içinde bulunulan ayın fiili gün sayısı dikkate alınarak eksik gün hesabı yapılmalıdır. Bu sebeple, Şubat ayı prim ödeme gün sayısı hesaplamalarının doğru bir şekilde yapılması sigortalıların hak kaybına uğramaması ve işverenin idari yaptırımlarla karşılaşmaması adına oldukça önemlidir.

 

Saygılarımızla.

Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.

Erdal Çalıkoğlu

 

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.