7 minuten leestijd 28 maart 2018
father daughter working workshop

Waarom innovatieve geesten vaak voortkomen uit familiebedrijven

Door EY Global

Multidisciplinaire organisatie voor zakelijke diensten

7 minuten leestijd 28 maart 2018

Toon resources

  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 817 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 998 KB
  • Family Business Yearbook 2017

    Download 1013 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 1013 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 901 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 667 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 770 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 808 KB
  • Family Business Yearbook 2017

    Download 897 KB
  • Family Business Yearbook 2017

    Download 897 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 973 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 647 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 927 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

    Download 937 KB
  • Family Business Yearbook 2017 (pdf)

Familiebedrijven die de innovatieve visie van de oprichter blijven volgen, zijn vaak succesvol. Wat kunnen we leren van hun succes?

Familiebedrijven die verschillende generaties lang succesvol blijven, slagen hier vaak in omdat innovatie centraal staat in de cultuur. Dit helpt ze om gelijke tred te houden met een snel veranderende wereld en om nieuwe kansen te creëren en benutten.

Deze 'innovatieve mentaliteit' valt niet eenvoudig te kwantificeren, maar er zijn wel drie belangrijke kenmerken die innovatieve familiebedrijven vaak gemeen hebben. Andere bedrijven zouden er goed aan doen deze kenmerken over te nemen:

  • Ze hebben een intrinsieke ondernemerscultuur: dit is te zien in de opstartfase van deze bedrijven. Familiebedrijven worden vaak opgericht door gedreven uitvinders en innovators. Hun nieuwe ideeën en ontwikkelingen vormen de basis van het succes van deze bedrijven. Een voorbeeld daarvan is Mads Clausen van Danfoss uit Denemarken. Hij ontwierp in de jaren 1930 kleppen en andere onderdelen voor koelkasten. Een ander voorbeeld is Bill Gallagher uit Nieuw-Zeeland, die een nieuw type elektrische omheining uitvond om vee bijeen te houden.
  • Innovatie draait echter niet alleen om uitvindingen. Het gaat ook om het reactievermogen bij veranderingen op de markt, en om nieuwe kansen te vinden en erop in te spelen. De meest succesvolle familiebedrijven zijn bereid om traditionele kansen opzij te zetten zodat ze nieuwe ideeën kunnen ontwikkelen en nieuwe gaten in de markt kunnen vinden en benutten.
  • Het is belangrijk dat familiebedrijven snel kunnen reageren, maar ze moeten ook toekomstgericht denken. Dat zien we terug in investeringen in R&D. Innovatie gaat niet vanzelf. Bedrijven krijgen tegenslagen te verwerken, slaan verkeerde richtingen in en moeten er veel geduld, tijd en geld in investeren. En geduld is precies wat veel familiebedrijven van de rest onderscheidt.

Voor ons Family Business Yearbook 2017 spraken we met de zakelijk leiders van een aantal van 's werelds meest succesvolle familiebedrijven. Ze vertelden ons hoe zij ervoor zorgen dat innovatie centraal blijft staan in hun bedrijf.

1. Ondernemerscultuur

De ondernemerscultuur van veel familiebedrijven geeft ze een voorsprong op hun concurrenten. Georges Bougaud, hoofd van het Colombiaanse cosmeticabedrijf Recamier, is het hier grondig mee eens. "Het feit dat we een familie zijn, geeft ons de mogelijkheid om snelle beslissingen te nemen en met meer zelfvertrouwen te innoveren", zegt hij.

Guido Vanherpe, de CEO van La Lorraine Bakery Group, zegt: "Ondernemerschap en innovatie gaan hand in hand. Je hebt ze allebei of je hebt geen van beiden."

Maar hoewel de meeste bedrijven starten met een uitbarsting van ondernemingsgeest, kan het een serieuze uitdaging zijn om deze op de lange termijn in stand te houden.

Op dit gebied hebben familiebedrijven het voordeel dat de tweede en volgende generaties al vanaf jonge leeftijd worden ondergedompeld in de ondernemerscultuur van hun familie.

Dat gold zeker voor Vesa Mäenpää, nu commercieel directeur van de Finse retailer Tammer-Tukku. "Op mijn zevende begon ik te werken in het bedrijf. Ik maakte toen het magazijn schoon. Vanaf dat moment werkte ik er elke avond en elk weekend, tot het moment dat ik een fulltime baan bij het familiebedrijf kreeg."

Trisha Lemery, familielid van de derde generatie en CEO van Winsert, een bedrijf dat is gespecialiseerd in metaallegeringen, had een vergelijkbare ervaring. Ze werkte parttime in de winkel toen ze op de middelbare school zat, en ook nog terwijl ze studeerde.

Veel familieleden die in een familiebedrijf opgroeien, krijgen het ondernemerschap met de paplepel ingegoten, hebben een emotionele band met het bedrijf én voelen zich persoonlijk verbonden met de waarden van de oprichter.

Jonge familieleden die zijn opgegroeid in het bedrijf, zijn juist vanwege hun jeugdigheid goed in staat om nieuwe ideeën te spotten. Bovendien ontwikkelen ze zo de moed en toewijding die nodig zijn om deze nieuwe ideeën te realiseren.

Peter Rejlers van het Zweedse bedrijf Rejlers drukt het als volgt uit: "Je moet nooit bang zijn om iets te doen waar je in gelooft en je moet daarbij echt alles geven." De innovaties bij Rejlers zijn vooral gericht op energiebesparing en duurzaamheid, onderwerpen die het bedrijf hoog in het vaandel heeft staan.

2. Reactievermogen bij veranderingen

Innovatie draait ook om responsiviteit. Dit houdt in dat er wordt geluisterd naar klanten en leveranciers, en dat hun waarnemingen serieus worden genomen.

Robyn Eddy van de Eddy Group, een Canadees bouwbedrijf, zegt daarover het volgende: "We innoveren onze processen en zorgen ervoor dat ons bedrijf flexibel is, zodat we kunnen voldoen aan de eisen van onze leveranciers en klanten. Relaties zijn van essentieel belang en we moeten ze continu bevorderen."

Familiebedrijven moeten ook inspelen op het scala aan kansen dat ontstaat door nieuwe technologieën. Ana Maria Igel, lid van het bestuur van het Braziliaanse energiebedrijf Ultrapar, heeft daar een duidelijke mening over. "Innovatie is essentieel", zegt ze. "[Ons] bedrijf is altijd op zoek naar nieuwe technologieën, met name op het gebied van IT."

"Zonder innovatie zouden we geen gelijke tred kunnen houden met onze concurrenten wereldwijd", zegt Barbara Strašek Mirnik van KLS Ljubno, een Sloveense fabrikant van motoronderdelen. "We zijn gericht op productinnovatie, procesinnovatie, vernieuwingen en innovatie van het bedrijfsmodel om marktveranderingen het hoofd te bieden en maken daarbij gebruik van geavanceerde productietechnieken en IT."


            Franci Bevci van KLS Ljubno werkt in het bedrijf

De Duitse firma Dachser legde zich al vroeg toe op het stroomlijnen van de activiteiten met behulp van IT. Hierdoor werd het bedrijf een van de koplopers bij de toepassing van de nieuwste technologieën in de logistieke sector.

John Honan van de Australische agribusiness Manildra geeft eveneens aan dat het essentieel is om op veranderingen in de markt in te spelen. "Doordat we ons richten op de innovatie en duurzaamheid van de Australische productie- en landbouwsector hebben we een internationale mentaliteit ontwikkeld", zegt hij. "Deze onaflatende innovatie was nodig om ons concurrentievoordeel te behouden en te voldoen aan de steeds veranderende eisen van de exportmarkt."

3. Uitgebreid investeren in R&D

Een van de belangrijkste sterke punten van veel succesvolle familiebedrijven is het feit dat ze doorlopend investeren in innovatie. Dit kan een informeel streven zijn of een officieel onderdeel van de governance in het familiebedrijf, zoals bij het Zwitserse conglomeraat de Schurter Group.

"De hele familie is het erover eens dat een bepaald percentage van de jaarlijkse inkomsten van het bedrijf moet worden gereserveerd voor innovatie, en dat dit gegeven in het bedrijfsplan moet staan", zegt Hans-Rudolf Schurter, CEO en voorzitter van de groep. "Ik durf zelfs te zeggen dat dit het belangrijkste onderdeel van ons bedrijfsplan is. Als we niet genoeg geld hebben voor innovatie, verdwijnen we uiteindelijk uit de markt."

De Schurter Group is niet het enige bedrijf dat de nadruk legt op investeringen in innovatieve R&D. Anton Paar, een Oostenrijkse fabrikant van precisie-instrumenten, gaat op een vergelijkbare manier te werk. Net zoals de Schurter Group heeft Anton Paar zich ertoe verplicht te investeren in onderzoek door dit in het bedrijfsplan op te nemen.

Het bedrijf besteedt 20% van de jaarlijkse inkomsten aan R&D. "Dit is de drijvende kracht achter ons bedrijf en geeft ons een technologische voorsprong", zegt CEO Friedrich Santner.

Anton Paar kan zich deze hoge uitgaven veroorloven omdat het een familiebedrijf in eigendom van een stichting is. "Op basis van onze structuur als stichting wordt de winst opnieuw in de onderneming geïnvesteerd", zegt Friedrich. "We hebben geen aandeelhouders die een deel van de winst van het bedrijf opeisen. De meeste beursgenoteerde bedrijven zouden van hun aandeelhouders niet zo'n groot deel van de inkomsten in R&D mogen investeren."

Sir William Gallagher, directeur uit de tweede generatie van de Gallagher Group in Nieuw-Zeeland, denkt hier hetzelfde over. Sir William is van mening dat de Gallagher Group zoveel kan investeren omdat het een particulier bedrijf is. "Beursgenoteerde bedrijven zijn niet in staat om zoveel uit te geven aan R&D", zegt hij. Het bedrijf heeft tegenwoordig 120 R&D-specialisten in huis. Zij hebben een spilfunctie in de groep en zorgen ervoor dat het bedrijft blijft innoveren en de concurrentie voor blijft.


            Vrouw die moederbord onderzoekt in de productieafdeling van Gallagher

Veel van de andere zakelijk leiders van familiebedrijven die we hebben geïnterviewd voor het Family Business Yearbook 2017 benadrukten het belang van R&D voor hun bedrijf.

Trisha Lemery beschreef hoe de R&D-afdeling van Winsert ooit bestond uit één persoon, maar is uitgegroeid tot een nieuwe, speciaal gebouwde faciliteit van bijna 1000 vierkante meter met 12 personeelsleden, met een gerenommeerd metallurg aan het hoofd.

"Innovatie is de reden waarom Winsert toonaangevend en relevant is gebleven", zegt ze. "Het is onze kerncompetentie geworden."


            Trisha Lemery, President en CEO van Winsert, bij de faciliteiten van Winsert

Denis Lambert van het Franse familiebedrijf LDC illustreert het verband tussen R&D en innovatie. Hij zegt dat innovatie centraal staat in het bedrijf.

LDC heeft een R&D-team van 100 man sterk en reserveert elk jaar 1% van de bedrijfsomzet voor R&D. Hierdoor wordt ongeveer 30% van de omzet van LDC gegenereerd door producten die vijf jaar eerder nog niet bestonden.

De ondernemersmentaliteit in ere houden

Leonard Lauder van Estée Lauder heeft zich toegelegd op innovatieve verkoopinitiatieven en marketingprogramma's om aan de behoeften van klanten te voldoen. Onder zijn leiding heeft het bedrijf bekende merken zoals Aramis, Clinique en Origins op de markt gebracht.

Jørgen Clausen van Danfoss, kleinzoon van oprichter Mads Clausen, vertelt dat het bedrijf de eerste maanlanding gebruikt als concept binnen de ondernemingscultuur. Innovatie heeft geleid tot de eerste maanlanding, maar deze prestatie vereiste ook een zorgvuldige planning.

"Innovatie moet riskant zijn, maar niet te riskant", zegt hij. "Het is prima om wilde ideeën te bedenken, maar ze moeten wel haalbaar zijn."

Dit realisme stimuleert het soort innovatie waardoor producten en diensten ontstaan die klanten echt willen kopen.

Veel zakelijk leiders van internationale familiebedrijven die we spraken voor ons Family Business Yearbook 2017 zijn van mening dat innovatie in het familiebedrijf draait om het in stand houden van de ondernemersmentaliteit van de oprichter door de inspanningen van volgende generaties.

Daarnaast moet er worden geluisterd naar werknemers, klanten en leveranciers, moet er worden ingespeeld op nieuwe markten en technologieën en moet er worden geïnvesteerd in R&D en creatieve ideeën.

Familiebedrijven kunnen er alleen in slagen met nieuwe strategieën, producten en diensten hun volledige potentie te bereiken als ze flink investeren in deze gebieden.

En andere bedrijven die hun voorbeeld volgen, kunnen veel leren van de focus op innovatie die toonaangevende familiebedrijven zo succesvol hebben gemaakt.

Samenvatting

Familiebedrijven zijn zo succesvol op het gebied van innovatie omdat ze ondernemend zijn, snel reageren op veranderingen en investeren in R&D.

Over dit artikel

Door EY Global

Multidisciplinaire organisatie voor zakelijke diensten