Bölüm 1
2022'de Avrupa'da DYY
Dış şoklar yatırımları yavaşlattı.
Makroekonomik ortamın karmaşıklığı, Avrupa'daki DYY büyümesini geriletti.
Avrupa bastırılmış talebi ve ertelenmiş planları yakalayacaksa, ABD ve Çin'den gelen rekabet bağlamında küresel yatırımcılar için zorlayıcı bir iş gerekçesi oluşturmak çok önemli olacak.
2022 yılı boyunca, dünyanın dört bir yanındaki işletmeler 44 Avrupa ülkesinde 5.962 sıfırdan yatırım ve genişleme projesi duyurdu. Bu, 2021'in aynı dönemindeki %5'e kıyasla yalnızca %1'lik bir artış anlamına geliyor. Açıklanan proje sayısı, pandemiden hemen önceki 2019 yılına göre %7 ve 2017 zirvesinin %10 altında kaldı.
Ukrayna'daki savaşın zayıf ekonomik büyüme, tedarik zincirinin bozulması, yükselen enflasyon ve yükselen enerji maliyetleri dahil olmak üzere Avrupa'yı etkileyen geniş kapsamlı sonuçları düşünüldüğünde, bu hiç de şaşırtıcı değil. Ancak durum, 2022'nin bastırılmış talebin yatırımı artıracağı yıl olacağı umutları göz önüne alındığında, yine de hayal kırıklığı yaratıyor.
DYY tarafından yaratılan istihdamda düşüş
Avrupa Çekicilik Araştırması, yatırım projelerinin başlık sayısının yanı sıra, DYY'nin bir başka önemli boyutunu da izliyor: desteklediği işlerin sayısı.
Bunun ötesinde jeopolitik, enerji ve ekonomik krizin etkisi, 2022'de DYY'nin yarattığı istihdam sayısının %16 azalmasıyla düşen çalışma oranlarında daha da belirgindir. Düşüş, yatırımcıların Avrupa piyasalarındaki belirsizlik ve bazıları için iş gücünün rasyonalizasyonu ihtiyacı karşısında ihtiyatlı olduğunun bir göstergesidir. En yüksek düzeyde iş yaratımı gören ülkeler, Sırbistan, İspanya, Macaristan ve Romanya dahil olmak üzere, rekabet gücünü iyi düzeyde beceri mevcudiyeti ile birleştiren ülkelerdi.
Anketimiz, işletmelerin %29'unun enerji krizinin doğrudan bir sonucu olarak planlanan yatırımları ertelediğini ortaya koyuyor. Planlanan bu yatırımlardan bazıları 2023'te teslim edilebilir, ancak %17'si üretimi Avrupa dışına taşıdıklarını söylediğinden, en azından potansiyel yatırımların bir kısmının başka bir yere gitmiş olması muhtemel görünüyor.
DYY tablosu Avrupa genelinde önemli ölçüde değişiklik gösteriyor
Fransa, Birleşik Krallık ve Almanya, toplam projelerin %50'sini oluşturan DYY akışının büyük kısmını çekmeye devam ediyor. Ancak 2022'de performansları azaldı: Doğrudan yabancı yatırım projeleri Fransa'da %3 arttı, ancak Almanya'da %1 ve Birleşik Krallık'ta %6 düştü.
Fransa'nın performansının temeli, yıllar önce Başkan Macron'un şimdi meyvelerini toplamaya başladığı bir dizi iş dostu reformla atıldı. Birleşik Krallık, kısmen Brexit'in neden olduğu ticaret kısıtlamaları ve işgücü kıtlığıyla ilgili endişelerden etkileniyor. Güçlü Alman endüstrisine rağmen yabancı yatırımcılar, sıkı iş gücü havuzu ve yüksek karbonlu enerji karışımı nedeniyle caydırılıyor.
Bununla birlikte, Fransa'da DYY, daha yüksek ücret maliyetleri ve daha kısıtlayıcı iş gücü düzenlemeleri nedeniyle toplamda ve ortalama olarak Birleşik Krallık'takinden daha az iş yaratmaktadır.
Batı Avrupa'daki diğer DYY'nin ulaştığı yerler ise karşıt bir talihe sahipti. Örneğin şirketler, en kötü COVID-19 krizinin ardından 2021'de güçlü bir şekilde toparlanan ülkeler olan Belçika ve İspanya'daki yatırımlarının hızını düşürdü. Bu arada, diğerlerinin yanı sıra İrlanda, kısmen çevik, iş yanlısı gündemini yansıtan ve büyük ABD şirketlerine hitap eden önemli bir artış kaydetti.
2022 verilerinin en çarpıcı özelliklerinden biri, İtalya (2021'e göre +%17), Polonya (%+23), Portekiz (+%24), Romanya (+%86) ve Türkiye (+%22) dahil olmak üzere birçok Güney, Orta ve Doğu Avrupa ülkesindeki DYY projelerindeki büyümedir. Bu, en azından kısmen, küresel tedarik zincirlerinin yeniden yapılandırılmasından ve üretim ve arka ofis operasyonları için maliyet açısından rekabetçi Avrupa lokasyonlarına yönelik bir eğilimden kaynaklanmaktadır.
Dijital ve teknoloji sektörleri DYY çekiyor
Ekonomilerimizin dijitalleşmesini ve devam eden Endüstri 4.0'a geçişi yansıtan, 2022'de DYY projeleri için en büyük sektör, %8 artışla, toplam projelerin %20'sini oluşturan yazılım ve BT hizmetleri oldu. Bunu %27 artışla ticari hizmetler ve profesyonel hizmetler izledi. Bununla birlikte, diğer tüm sektörlerde, hibrit çağda işin yeniden yapılandırılmasını yansıtan daha az arka ofis, iletişim merkezi ve genel merkez projesi vardı.
2022, Avrupa'da gelişmiş üretim ve mobilite üretimi için karışık bir yıldı. Yeni fabrikalar veya fabrika genişletmeleri DYY'nin %29'unu oluştururken, artan enerji maliyetleri, arz güçlükleri ve Avrupa ekonomisinin genel yavaşlamasından acımasızca etkilenen bu sayı %1 düştü.
Geçen yıl işletmeler tarafından bazı dikkat çekici duyurular yapıldı. Geleceğe yönelik önemli endüstriyel yatırımlar arasında Volkswagen ve SEAT'ın İspanya'da dev bir elektrikli araç aküsü fabrikası için 10 milyar Euro'luk planları ve Merck'in İrlanda'daki yeni yaşam bilimleri tesislerine yaptığı 440 milyon Euro'luk yatırım yer alıyor. Hizmet projeleri, Hollandalı şirket Avit'in Portekiz'deki yeni merkezini ve Bosch'un Romanya'daki mühendislik merkezi genişletmesini içeriyordu. ABD'li Intel firması tarafından Fransa'da ve Çinli otomobil üreticisi GAC Group tarafından İtalya'da yeni Ar-Ge merkezleri duyurulurken, ABD'li veri uzmanı Immuta ve Singapurlu devlete ait yatırım şirketi Temasek sırasıyla Londra ve Paris'te yeni merkezlerini duyurdu.
Bölüm 2
Önümüzdeki yıl yatırımlar artacak mı?
Çok sayıda yabancı işletme Avrupa'ya yatırım yapmayı planladıklarını söylüyor.
2022'de Avrupa'da DYY'nin hayal kırıklığı yaratan yörüngesini etkileyen faktörlerin çoğu çevreyi şekillendirmeye devam ediyor. ABD ile Çin arasında olduğu gibi dünya çapında da jeopolitik gerilimler artıyor. Globalleşmenin yeni çağına ilişkin tartışmalar olağan hale geldi. ABD IRA, birçok işletmenin dikkatini çekiyor ve içe dönük yatırım için transatlantik rekabeti yeniden şekillendiriyor.
Ancak Avrupa'da DYY'nin geleceği konusunda iyimser olmak için başka nedenler de var:
- Bastırılmış talebin kümülatif potansiyeli: COVID-19 sonrası beklenen geri dönüş kaybolmayabilir - sadece ertelenebilir, Ukrayna'daki savaş ve bunun daha geniş ekonomik etkileri nedeniyle gecikebilir.
- Tedarik zinciri yeniden tasarımı: Birçok işletme için "nearshoring" veya "friendshoring" süreci devam etmektedir. Şirketlerin %52'si daha bölgesel temelli tedarik modelleri oluşturmakta, %47'si müşterilere daha yakın bir konuma nearshoring yapmakta ve %46'sı faaliyetlerini yerli pazarlarına reshoring yapmaktadır. Kaynak temini veya üretim ve lojistik kapasite oluşturma zaman alacaktır.
- Dönüşüm: İşletmeler, cesur stratejiler ve iddialı yatırımlar gerektirecek olan dijital dönüşüm ve net sıfıra geçiş dahil olmak üzere Avrupa'nın karşı karşıya olduğu dönüştürücü zorluklarla derinden ilgileniyor.
Araştırmaya dahil ettiğimiz işletmelerin %67'sinin "önümüzdeki yıl içinde Avrupa'da operasyonlar kurma veya genişletme planları" olması cesaret verici ve bu, tüm zamanların en yüksek seviyesi olarak karşımıza çıkıyor.
Bu faaliyet planları birçok sektörde paylaşılıyor gibi görünüyor. Hizmet sektörü, özellikle Güney ve Doğu Avrupa'da aktif olarak yeni bir ayak izi ararken, kimya ve ilaç şirketlerinin yeni yatırım beklentisi, bu stratejik sektörlerde Avrupa'nın bağımsızlığının artmasına katkıda bulunacaktır.
Bununla birlikte, genel merkezi Avrupa dışında bulunan şirketler arasında duyarlılık daha zayıf. Avrupa merkezli yöneticilerin %77'sine kıyasla yalnızca %53'ü genişlemeyi veya faaliyet kurmayı planlıyor. 2022'deki DYY projelerinin %60'ı Avrupa merkezli şirketlerden kaynaklanırken, bu boşluk, Avrupa'nın siyasi ve ticari anlatısının güçlendirilmesi gerektiğini ve Avrupa'nın “endüstriyel egemenlik” çağrısının denizaşırı yatırımcılar arasında açıklığa kavuşturulabileceğini gösteriyor.
Diğer bir fark yaratıcı etken de şirket büyüklüğü. Daha büyük firmalara (%79) kıyasla daha az sayıda KOBİ (%56) yatırım yapma planları olduğunu belirtiyor. Hükümetler ve çok uluslu şirketler, yaklaşık 100 milyon kişiyi istihdam eden, Avrupa'nın GSYİH'sının yarısından fazlasını oluşturan ve tüm sektörlerde değer yaratmada kilit rol oynayan taşeronlarını ve iş ortaklarını desteklemelidir.
Ar-Ge, içe dönük yatırım için en önemli öncelik
Son zamanlardaki zorluklara rağmen, işletmelerin Avrupa'nın üç yıllık görünümüne ilişkin algıları nispeten istikrarlı. Yüzde altmış yedisi, Avrupa'nın çekiciliğinin 2022 ve 2021'dekinden biraz daha fazla artmasını bekliyor.
Olumlu bir şekilde, müteşebbislerin %64'ü önümüzdeki üç yıl içinde Avrupa'daki Ar-Ge faaliyetlerini artırmayı bekliyor ve ticari ve iş hizmetleri faaliyetlerinin güçlü dinamikleri, Avrupa'nın ekonomik gücünü yansıtmakta. Bununla birlikte, Ar-Ge odaklı çalışmanın sonuçları dikkatlice değerlendirilmelidir. Teknoloji geliştirmek genellikle az sayıda yüksek değerli iş yaratırken, teknoloji inşa etmek işleri beraberinde getirir. Son dönemdeki jeopolitik olaylar göstermiştir ki, her ikisini yapabilmek stratejik avantajlara sahiptir, ancak mali düşünceler genellikle üretimi maliyeti daha düşük olan ülkelere yönlendirir.
Bu bağlamda, endişe verici olan nokta, katılımcıların yalnızca %33'ünün üretim yatırımlarını artırmayı planlamasıdır. Avrupa'nın küresel tedarik zinciri yeniden şekillenmesinde geri kalmamasını ve net sıfıra ulaşmak için gerekli sanayi kapasitesini oluşturmasını sağlamak için bu oranın kesinlikle daha yüksek olması gerekiyor.
Bölüm 3
Yatırımcılar dönüştürücü projelere imza atacak mı?
Önümüzdeki zorluklar, cesur stratejiler ve iddialı yatırımlar gerektiriyor.
Avrupa, sınır ötesi yatırım yarışında kritik bir dönemeçte. Planlanan faaliyetlerin gerçek yatırımlara dönüşmesi, kıtanın ekonomik potansiyeline olan güveni artıracak ve refah için kalıcı bir öneme sahip olacak.
İçeriye daha fazla yatırım yapma yönündeki zorluk, Avrupa'nın çekiciliğini güçlendirmek ve önde gelen bir ekonomik güç olarak konumunu sürdürmektir.
AB Üye Devletleri için toparlanma denkleminin önemli bir parçası, AB Dayanıklılık ve İyileşme programı olabilir. Dijital, yenilenebilir enerji ve beceri geliştirme desteği aracılığıyla pandemi sonrası ekonomik bir artış sağlamak için tasarlanan bu finansman - Yeşil Anlaşma Sanayi Planı ile birlikte - Avrupa ekonomisinin gelişimini maddi olarak değiştirebilir. Ancak bunun etkisi, IRA'nın yatırımcıları ABD'ye çekmedeki etkileri de dahil olmak üzere Avrupa dışındaki gelişmelerden etkilenecektir.
Avrupa'nın hala önemli avantajları vardır. Belirsizliğin tanımladığı bir dünyada, birçok işletme güçlü ekonomilere ve büyük, esnek pazarlara ilgi duyuyor. 500 milyondan fazla tüketicisi ve 20 milyondan fazla şirketi ile Avrupa, zorlu bir ekonomik güç olmaya devam ediyor. Şimdi, geleceğin endüstrilerini besleyecek yatırımı çekerken güçlü yönlerinden yararlanma fırsatına sahiptir. Bulgularımız, yabancı yatırımcıların zaten bu stratejik sürece dahil olduğunu ve doğrudan yabancı yatırımın büyük kısmının dijital ekonomiye ve gelişmiş üretime tahsis edildiğini açıkça gösteriyor.
Zorluklar devam ediyor
2023 Avrupa Çekicilik Araştırmamız, Avrupa'ya yapılan yabancı yatırımın 2022'de dengelendiğini gösterse de, tedarik zincirini yeniden yapılandırmaya girişen şirketlerin ihtiyaçlarına rağmen, 2021'deki güçlü geri dönüşün ardından sabit kalan Avrupa'nın zayıf üretim performansıyla ilgili endişelerimizi sürdürüyoruz.
EY EMEIA Pazarlar Lideri Hanne Jesca Bax şöyle söylüyor: "Daha fazla iç yatırım için atılan adımlarda, Avrupa'nın çekiciliğini güçlendirmek ve lider bir ekonomik güç olarak konumunu sürdürmek önemli bir zorluktur. Avrupa, önünde uzanan fırsatları değerlendirecekse, bu zorluğun üstesinden gelmek çok önemli olacaktır.”
Çekicilik Araştırması raporunun ikinci aşamasında, Avrupa'daki gelecekteki yatırımlara ilişkin yatırımcı düşüncelerini detaylı bir şekilde ele alacağız. Avrupa'nın dijital ve yeşil dönüşümleri için kritik öneme sahip olacak iç yatırımı yönlendirmek için gerekli olduğuna inandığımız politikaları da belirleyeceğiz.
Raporun tamamı hazır olduğunda bunu ilk öğrenen siz olun.
22. EY Avrupa Çekicilik Anketi'nin tamamı indirilebilir olduğunda haberdar olun.
İlgili makaleler
Özet
Son jeopolitik ve makroekonomik belirsizlik Avrupa'daki yatırımları sekteye uğratmış olsa da, 2023 için görünüm daha iyimserdir. Avrupa'nın politika yapıcıları ve iş dünyası, 2023 ve sonrasında bu fırsatı en iyi şekilde değerlendirmeli.
Bize ulaşın
Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçin.
