Czego dowiadujemy się ze stress testów klimatycznych ECB?

ECB przeprowadził stress testy klimatyczne

Czego dowiadujemy się ze stress testów klimatycznych ECB? 

Ten artykuł wchodzi w skład 3/2021 wydania  Biuletynu Ryzyka

We wrześniu na stronach ECB pojawiała się publikacja dokumentująca metodykę i wyniki stress testów klimatycznych przeprowadzonych dla banków ze strefy euro. ECB zastosował podejście top-down z zamiarem oszacowania wpływu dwóch głównych składowych ryzyka klimatycznego, tj. ryzyka przejścia oraz ryzyka fizycznego, na przedsiębiorstwa niefinansowe, a za ich pośrednictwem na instytucje bankowe. Zgodnie z dotychczasową praktyką nadzorczą horyzont analizy jest bardzo długi, wynosi 30 lat zatem analiza kończy się na roku 2050.

Podejście top-down oznacza, że ćwiczenie zostało wykonane w całości przez zespół ECB, w oparciu o samodzielnie pozyskane dane oraz własne modele. Dzięki temu uzyskane wyniki nie są uzależnione od subiektywnych założeń przyjmowanych przez instytucje finansowe, które w standardowym podejściu raportują wyniki przeprowadzonych wewnętrznie stress testów w odniesieniu do własnych bilansów.

Uwzględnienie w stress teście łącznie ryzyka przejścia i ryzyka fizycznego wymagało pozyskania szczegółowych danych w zakresie ekspozycji instytucji finansowych względem przedsiębiorstw oraz danych dotyczących ich śladu węglowego. W tym celu wykorzystane zostały dane portfelowe zgromadzone w repozytoriach AnaCredit oraz ECB Securities Holding Statistics – Group, a także wsparto się danymi pozyskanymi od grupy niezależnych dostawców specjalizujących się w analityce ryzyka klimatycznego oraz dostarczaniu danych finansowych.

Dzięki tak szczegółowej specyfikacji danych metodyka ECB pozwala na określenie wpływu ryzyka klimatycznego na banki za pośrednictwem ich ekspozycji na przedsiębiorstwa niefinansowe, które zmaterializuje się w postaci strat kredytowych (ryzyko kredytowe) i przeceny portfeli obligacji korporacyjnych (ryzyko rynkowe). W analizie uwzględniono zróżnicowaną charakterystykę modeli operacyjnych przedsiębiorstw pod względem emisyjności gazów cieplarnianych, wykorzystywanych źródeł energii i technologii, a także zagrożeń naturalnych związanych z lokalizacją ich działalności. Dodatkowo w kontekście ryzyka fizycznego udało się uwzględnić efekty (pozytywne i negatywne) będące pochodną możliwości i kosztu ubezpieczenia przed szkodami powstałymi w wyniku realizacji katastrof naturalnych. Istotnym założeniem przeprowadzonego ćwiczenia było przyjęcie statycznego bilansu banków w horyzoncie analizy. 

Do przeprowadzenia stress testów przyjęte zostały trzy scenariusze oparte o scenariusze opracowane przez NGFS:

  • Scenariusz uporządkowanego przejścia do gospodarki niskoemisyjnej, pełniący rolę scenariusza bazowego stanowiącego punkt referencyjny dla dwóch alternatywnych scenariuszy stresowych. Scenariusz zakłada osiągniecie celu Porozumienia Paryskiego w zakresie ograniczenia wzrostu średniej temperatury na Ziemi do istotnie poniżej 2 stopni Celsjusza względem poziomu z okresu przedindustrialnego do końca obecnego wieku.
  • Scenariusz gorącej planety, zakładający brak wdrożenia polityk klimatycznych, co doprowadzi do spotęgowania ekstremalnych zjawisk pogodowych (niewielkie ryzyko przejścia, skrajne ryzyko fizyczne). W tym scenariuszu średnia temperatura globu wzrasta o co najmniej 3 stopnie Celsjusza.
  • Scenariusz umiarkowanie negatywny, zakładający nieuporządkowane przejście do gospodarki niskoemisyjnej w związku z opóźnionym i nagłym wdrożeniem regulacji klimatycznych (umiarkowane ryzyko fizyczne, skrajne ryzyko przejścia). Jest to scenariusz odpowiadający osiągnięciu celu ograniczenia wzrostu średniej temperatury globu na poziomie 2 stopni Celsjusza.

Przedstawiona przez ECB metodyka będzie w przyszłości rozwijana. Planowane jest m.in. przyjęcie założenia o dynamicznym bilansie w celu uchwycenia interakcji pomiędzy sektorem bankowym a realną gospodarką, a także rozszerzenie zakresu podmiotów objętych analizą o gospodarstwa domowe, państwa oraz niebankowe instytucje finansowe .

W opracowaniu ECB znajdziemy ciekawe informacje odnośnie ekspozycji banków ze strefy euro na ryzyko klimatyczne:

  • W przypadku ryzyka przejścia można mówić o względnie podobnej skali przeciętnej ekspozycji (mierzonej udziałem w portfelu kredytowym przedsiębiorstw kategoryzowanych według skali emisyjności w ramach zakresów 1-3) pomiędzy bankami pochodzącymi z różnych krajów. Jednocześnie warto zauważyć, że 10% najbardziej emisyjnych portfeli finansuje niemal 65% łącznych emisji w ramach zakresów 1-3. W ramach tej grupy dominują portfele w bankach włoskich, niemieckich i francuskich.
  • Z kolei dla ryzyka fizycznego banki z południa Europy oraz banki z Luksemburga posiadają istotnie wyższą ekspozycję (mierzoną udziałem w portfelu kredytowym przedsiębiorstw, których działalność jest zagrożona wystąpieniem pożarów oraz powodzi) niż pozostałe banki.

Wynik stress testów wskazały, że w scenariuszu bazowym wpływ ryzyka klimatycznego na poziom strat kredytowych (ryzyko kredytowe) i spadek wyceny portfeli obligacji korporacyjnych (ryzyko rynkowe) jest zaniedbywalny. Oczywiście dla scenariuszy alternatywnych ryzyko rośnie przy czym warto zauważyć, że:

  • W przypadku strat kredytowych oszacowano, że w scenariuszu gorącej planety są one przeciętnie 8% wyższe w stosunku do scenariusza bazowego, podczas gdy dla scenariusza nieuporządkowanego przejścia ta relacja nieznacznie przekracza 3%. Analiza wskazała, że dominujące znaczenie w ramach tego kanału transmisji ma ryzyko fizyczne.
  • Wyniki dla ryzyka rynkowego wskazują na ten sam kierunek zależności. Zaznaczyć jednak należy, że ogólny wpływ ryzyka klimatycznego na poziom ryzyka rynkowego jest niewielki, w większości przypadków spadek wartości portfeli obligacji korporacyjnych nie przekraczał 0,5%.  

Analizy scenariuszowe ryzyka klimatycznego, w szczególności stress testy, stały się podstawowym narzędziem analitycznym wykorzystywanym w ramach zarządzania tą nową kategorią ryzyka w instytucjach finansowych. Tegoroczne ćwiczenie ECB jest kolejnym krokiem na drodze do ukształtowania praktyki rynkowej w tym obszarze. Zespoły zarządzania ryzykiem w bankach już dziś powinny skoncentrować się na rozwijaniu wewnętrznych metod, narzędzi i kompetencji koniecznych do przeprowadzania tego rodzaju analiz zarówno na potrzeby tworzących się regulacji jak i  podejmowania decyzji odnośnie kierunków rozwoju  bilansu.

Podsumowanie

Analizy scenariuszowe ryzyka klimatycznego, w szczególności stress testy, stały się podstawowym narzędziem analitycznym wykorzystywanym w ramach zarządzania tą nową kategorią ryzyka w instytucjach finansowych. Tegoroczne ćwiczenie ECB pokazuje, w którą stronę ewoluuje praktyka rynkowa, a także przynosi ważne wnioski w kontekście oceny narażania europejskich banków na ryzyko przejścia i ryzyko fizyczne. 
 

Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Skontaktuj się z nami.

Informacje