Innowacje technologiczne i zmiany w otoczeniu regulacyjnym to główne wyzwania dla banków prezentowane w opublikowanym na początku 2020 r. raporcie EY 2020 Global bank regulatory outlook.
C
zynniki biznesowe, polityczne i makroekonomiczne, jak również pojawienie się konkurencji w formie start-up’ów i FinTech’ów istotnie wpływa na potrzebę poszukiwania przez banki nowych rozwiązań umożliwiających zachowanie dotychczasowej bazy klientów. Organy regulacyjne świadome narastającej na instytucje finansowe presji wskazują na konieczność utrzymywania przez banki - w głównej mierze te o znaczeniu systemowym - mocnej bazy kapitałowej oraz zwiększenia rentowności. Andrea Enria, Przewodniczący Rady ds. Nadzoru Europejskiego Banku Centralnego wskazuje, że „zdrowe i rentowne banki będą w stanie lepiej przetrwać kolejną burzę, której chmury widzimy już na horyzoncie”.
Pojawianie się nowych ryzyk związanych m.in. z ochroną danych osobowych, wykorzystaniem chmury czy zmianami klimatu wymaga ciągłego dostosowywania istniejących regulacji. Obecnie organy regulacyjne mierzą się z potrzebą stworzenia ram zapewniających równowagę pomiędzy zgodą na zmianę i innowacje, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności systemowej i ochrony konsumentów. W szerszej perspektywie należy również uwzględnić otoczenie geopolityczne, które w coraz większym stopniu kształtuje funkcjonowanie sektora bankowego. Niestabilność polityczna na kluczowych rynkach utrudnia współpracę międzynarodową, której jednym z celów jest wypracowanie ram i standardów adresujących nową agendę ryzyka niefinansowego.
Postępująca fragmentacja rynku sprawiła, że globalny program działania widoczny w fazie pokryzysowej nie jest już czynnikiem przewodnim, a działania harmonizacyjne podejmowane m.in. w celu redukcji kosztów ponoszonych przez instytucje straciły na znaczeniu.
W otoczeniu regulacyjnym na znaczeniu zyskał obszar ryzyka niefinansowego. W agendzie regulacyjnej na rok 2020 dominują następujące zagadnienia:
- odporność operacyjna,
- kwestie środowiskowe i społeczne (ESG),
- ochrona danych i nowe technologie,
- kluczowe działania pokryzysowe, takie jak wdrażanie pakietu Bazylea III i reforma IBOR.
Odporność operacyjna
Ryzyko cyber, bezpieczeństwo informacji, awarie systemów IT, zarządzanie ciągłością działania czy ryzykiem stron trzecich (third-party risk management, TPRM) spowodowały, że odporność operacyjna stała się jednym z głównych obszarów zainteresowania kadry kierowniczej banków. Pomimo stosunkowo niewielkiej liczby nowych regulacji w tym zakresie (z wyłączeniem Wielkiej Brytanii, gdzie w grudniu 2019 r. FCA opublikował dokument konsultacyjny), organy nadzoru i regulatorzy są na etapie przeglądu obowiązujących wytycznych, polityk i procedur. W związku z tym w 2020 r. można się spodziewać postępu prac w tym obszarze.
Kwestie środowiskowe i społeczne (ESG)
Analizując zachodzące w otoczeniu rynkowym zmiany można przypuszczać, że elementem mającym kluczowy wpływ na działania instytucji w sektorze finansowym i niefinansowym w nadchodzącym roku będzie ryzyko ESG obejmujące ryzyko klimatyczne, zmiany społeczne i ład korporacyjny. Do niedawna ryzyko ESG nie było uwzględniane na agendzie banków bądź miało przypisywany bardzo niski priorytet. Ostatni raport EY opracowany wspólnie z Instytutem Finansów Międzynarodowych (IFF) wskazuje ryzyko ESG w grupie 10 najważniejszych ryzyk, którymi instytucje będą musiały zarządzać w ciągu najbliższej dekady.
Ochrona danych i nowe technologie
W odniesieniu do obszaru danych i nowych technologii instytucje zlokalizowane na terenie UE poczyniły już pewne kroki wynikające m.in. z konieczności wdrożenia rozporządzenia RODO. Niemniej jednak zauważalny jest brak szczegółowych wymogów w większości jurysdykcji oraz ram prawnych w zakresie sztucznej inteligencji (AI) i uczenia maszynowego (ML). Przypuszcza się, że w 2020 r. organy regulacyjne, poza nadzorowaniem kwestii ochrony danych, będą poszukiwać podejścia do oceny wpływu zmian technologicznych na ryzyko i infrastrukturę instytucji.
- Źródło: https://www.bankingsupervision.europa.eu/press/interviews/date/2019/html/ssm.in191113~1a94fc6dde.en.html
- Źródło: „Building operational resilience: Impact tolerances for important business services” Bank of England (BoE)/Prudential Regulation Authority (PRA)/Financial Conduct Authority (FCA), grudzień 2019 r.
- Źródło: „The 10th Annual EY/Institute of International Finance (IIF) Global Bank Risk Management Survey — An endurance course: surviving and thriving through 10 major risks over the next decade” EY/IIF, listopad 2019 r.
