Projekt objaśnień ws. grup VAT już po konsultacjach

Dokumentowanie powiązań

Możliwość utworzenia grupy VAT będzie dotyczyć podmiotów mających ze sobą jednocześnie powiązania o charakterze finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym. Analiza w zakresie istnienia trzech rodzajów powiązań między zainteresowanymi podmiotami powinna być jednym z głównych zadań w procesie tworzenia grupy VAT. W tym zakresie MF doprecyzowuje, że w celu rejestracji grupy VAT konieczne będzie przedstawienie stosownego zbioru dokumentów i informacji wykazujących występowanie wszystkich rodzajów powiązań. Jak wskazuje MF, dostarczenie takiego zbioru wyeliminuje konieczność występowania o uzyskanie informacji w tym zakresie przez sam urząd.

Jednocześnie MF nie stworzyło katalogu dokumentów, które mogłyby być dostarczane przez podatników. Dlatego po stronie podatników pozostaje decyzja w jaki sposób wskazane powiązania udowodnić i udokumentować. Aby uniknąć wydłużenia procesu rejestracji grupy przez organy podatkowe, kwestia ta powinna być odpowiednio wyjaśniona jeszcze przed rejestracją.

Odliczenie podatku

MF odnosi się również szczegółowo do kwestii zasad odliczania podatku od towarów i usług w grupie VAT.

W pierwszej kolejności MF precyzuje niezwykle istotną kwestię, a mianowicie że czynności wykonywane pomiędzy członkami grupy VAT, pomimo że pozostają neutralne zgodnie z przepisami o VAT, to nie powodują obowiązku stosowania prewspółczynnika przy odliczaniu podatku. I choć wielu podatników miało wątpliwość czy aby czynności te nie będą skutkowały koniecznością liczenia prewspółczynnika, to podejście takie w pełni wpisuje się w dotychczasową praktykę np. przy rozliczeniach oddziałów. Dodatkowo, objaśnienia zawierają wiele przykładów dotyczących tego jakie zasady odliczania VAT znajdą zastosowanie w przypadku grup VAT, których członkowie zobowiązani są do kalkulacji prewspółczynnika. Można z nich między innymi wyczytać, że podmiot, który nabywa towary i usługi w celu świadczenia na rzecz innego członka grupy wykonującego zarówno działalność opodatkowaną, jak i pozostającą poza sferą opodatkowania VAT, może być zobligowany do stosowania prewspółczynnika skalkulowanego właśnie przez tego innego członka grupy VAT.

Nieco mniej uwagi w objaśnieniach poświęcono zasadom odliczania VAT przez grupy VAT, których członkowie wykonują działalność zwolnioną z VAT i są obowiązani do kalkulowania współczynnika struktury sprzedaży. MF wyjaśnia w objaśnieniach, że w przypadku braku możliwości zastosowania alokacji bezpośredniej, prawo do odliczenia w grupie VAT ustala się stosując współczynnik właściwy dla danego członka grupy VAT, a dopiero w razie braku możliwości zastosowania współczynnika dla danego członka, zastosowanie może znaleźć współczynnik grupowy. Brak jest natomiast w objaśnieniach przykładów, które wyjaśniałyby zasady alokowania wydatków do danego członka grupy, m.in. czy w zakresie zakupów dokonywanych przez jeden podmiot można stosować współczynnik innego podmiotu – jeśli zakup został skonsumowany właśnie przez ten drugi podmiot. Choć projekt sugeruje takie rozwiązanie, to nie wynika ono jednoznacznie z projektowanych objaśnień, a tym bardziej z przepisów ustawy o VAT, chociaż może mieć znaczny wpływ na odliczenie VAT.

Ewidencja

Co do zasady, grupa jako podatnik VAT będzie składać jeden zbiorczy plik JPK_VAT z deklaracją, co z kolei będzie wymagało dostosowania systemów służących przygotowaniu rozliczenia VAT podmiotów wchodzących w skład grupy. Ponadto, grupa VAT będzie zobowiązana do ewidencjonowania transakcji wewnątrzgrupowych. W tym zakresie MF doprecyzowało, że obowiązek przesyłania elektronicznej ewidencji transakcji wewnątrzgrupowych wejdzie w życie 1 lipca 2023 r. Do tego czasu grupy VAT będą zobowiązane prowadzić tzw. ewidencje tymczasową, które będzie przekazywana organom w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia żądania. Należy zatem pamiętać, że utworzenie grupy VAT będzie wymagało także pewnych prac, jeśli chodzi o  ostosowanie systemów wykorzystywanych w rozliczeniach podatkowych.

Co z innymi daninami

Projekt objaśnień jednoznacznie potwierdza, że grupa VAT jako szczególny rodzaj podatnika istnieje tylko do celów VAT. Oznacza to, że regulacje w zakresie grup VAT nie mogą nieść konsekwencji na gruncie przepisów regulujących inne podatki. Choć kwestia ta wydawała się oczywista, potwierdzenie jej ma istotne znaczenie, choćby w odniesieniu do identyfikacji podatkowej czy rozliczeń celnych.

Polskie oddziały niebędące w grupie

Implementowane przepisy odnoszą się również do rozliczeń wewnątrzzakładowych. Wskazują bowiem zamknięty katalog przypadków, w których nowe przepisy będą miały zastosowanie. Pośród wskazanych przypadków żaden nie odnosi się jednak do sytuacji, w której oddział niebędący członkiem grupy VAT w Polsce wykonuje czynności na rzecz centrali będącej członkiem grupy VAT poza Polską. Projekt objaśnień po krótce odnosi się do tej kwestii wskazując, że w takim przypadku na cele rozliczeń VAT centrala powinna być traktowana jak odrębny podatnik. Pozostaje jednak wątpliwe co jest podstawą takich wniosków, skoro obecnie przepisy, które zaczną obowiązywać 1 stycznia 2023 r., nie regulują tej kwestii.