Prace nad pakietem legislacyjnym Unii Europejskiej dotyczącym przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (z ang. AML/CFT) wkraczają w kolejną fazę. W dniu 28 marca 2023 roku posłowie Parlamentu Europejskiego z Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych przyjęli stanowisko zatwierdzające projekty trzech głównych aktów prawnych wchodzących w skład pakietu [1].
Przypomnijmy, że tzw. AML Package został przedstawiony przez Komisję Europejską w lipcu 2021 r. Celem nowych regulacji jest poprawa wykrywania podejrzanych transakcji oraz zlikwidowanie luk wykorzystywanych przez przestępców do prania nielegalnych dochodów lub finansowania działalności terrorystycznej za pośrednictwem systemu finansowego.
Trzy główne regulacje zaproponowane przez Komisję Europejską to:
1. Rozporządzenie UE („jednolity zbiór przepisów”, „single rulebook”)
Należy uznać je za najważniejszy element pakietu legislacyjnego. Obecne uregulowanie przepisów AML/CFT w dyrektywach, które są następnie implementowane przez państwa członkowskie stworzyło rozbieżności pomiędzy regulacjami w poszczególnych krajach, co najbardziej odczuły instytucje funkcjonujące na różnych europejskich rynkach. Brak wystarczająco precyzyjnych przepisów był też z pewnością ułatwieniem dla przestępców.
Rozporządzenie, w celu zaadresowania tych problemów, będzie zawierać przepisy bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich, niewymagające implementacji. W rozporządzeniu mają znaleźć się regulacje dotyczące stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, zgłaszania transakcji podejrzanych, outsourcingu oraz wykorzystywania anonimowych instrumentów, takich jak kryptowaluty.
Przepisami rozporządzenia mają być objęte nowe kategorie podmiotów, w tym platformy crowdfundingowe i profesjonalne kluby piłkarskie wysokiego szczebla. Aby ograniczyć transakcje w gotówce i aktywach kryptowalutowych, zaproponowano limity do 7000 euro dla płatności gotówkowych i 1000 euro dla transferów aktywów kryptowalutowych, w których nie można zidentyfikować klienta.
2. VI Dyrektywa AML
VI Dyrektywa uchyli obecnie obowiązujące przepisy IV Dyrektywy, zmienionej w 2018 roku regulacjami V Dyrektywy. Przepisy nowej dyrektywy będą dotyczyły funkcjonowania krajowych nadzorców i jednostek analityki finansowej oraz współpracy między organami w Unii Europejskiej.
Odnosząc się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z listopada 2022 r. dotyczącego dostępu do rejestrów beneficjentów rzeczywistych europosłowie zadecydowali, że osoby mające uzasadniony interes, tacy jak dziennikarze, organizacje społeczne, instytucje szkolnictwa wyższego, będą miały dostęp do takich rejestrów, w tym do połączonych rejestrów centralnych. Dostęp ma być ważny przez co najmniej dwa i pół roku. Państwa członkowskie będą mogły automatycznie go odnawiać, a także cofać lub zawieszać w przypadku jego nadużywania.
W kontekście beneficjentów rzeczywistych warto podkreślić, że zgodnie z propozycją europosłów status beneficjenta rzeczywistego wyznaczać ma posiadanie powyżej 15% udziałów/akcji, prawa głosu lub innego bezpośredniego lub pośredniego udziału własnościowego. W przypadku podmiotów narażonych na wyższe ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ten próg miałby wynosić powyżej 5%. Jest to znacząca zmiana w stosunku do obecnych regulacji określających beneficjenta rzeczywistego jako osobę fizyczną której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji.
Posłowie Parlamentu Europejskiego chcą również by państwa członkowskie, w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, gromadziły informacje na temat własności towarów takich jak jachty, samoloty i samochody o wartości ponad 200 000 euro oraz dóbr przechowywanych w strefach wolnego handlu.
3. Rozporządzenie ustanawiające nowy unijny organ ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu – AMLA ( z ang. Anti-Money Laundering Authority)
Afery związane z udziałem europejskich instytucji finansowych w praniu pieniędzy na ogromną skalę ujawniły problem z prawidłowym nadzorem nad obszarem AML/CFT w Unii Europejskiej. Odpowiedzią ma być stworzenie nowego urzędu, który będzie miał dwa główne obszary działalności: nadzór nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz wspieranie unijnych jednostek analityki finansowej.
AMLA ma zapewnić spójne egzekwowanie przepisów AML/CFT w Unii Europejskiej. Pod nadzorem nowego urzędu ma znajdować się początkowo 40 instytucji o najwyższym profilu ryzyka i działających w co najmniej dwóch państw członkowskich. Jako minimum, AMLA ma nadzorować jeden podmiot z każdego państwa członkowskiego.
Przy realizacji wyznaczonych zadań AMLA będzie mogła żądać przekazywania dokumentów i informacji, przeprowadzać inspekcje na miejscu oraz nakładać kary w wysokości od 500 000 do 2 mln euro lub nawet do 10% łącznego rocznego obrotu podmiotu w poprzednim roku finansowym.
Rolą AMLA będzie również wydawanie wytycznych dotyczących stosowania przepisów AML/CFT obowiązujących w Unii Europejskiej oraz wspieranie współpracy między krajowymi jednostkami analityki finansowej. Europosłowie chcą również rozciągnąć obowiązki nowej instytucji na m.in. tworzenie listy krajów wysokiego ryzyka czy przyjmowanie zgłoszeń od sygnalistów.
Co dalej z pakietem AML/CFT?
Parlament Europejski rozpocznie negocjacje nad nowym pakietem AML/CFT po zatwierdzeniu podczas posiedzenia plenarnego w dniach 17 – 20 kwietnia.
Zobacz również
Wstecz
