24 lut 2020
EY - APA

WHT: nowe przepisy i nowe problemy Bezpieczny Podatnik - Nasz punkt widzenia

Autor Magdalena Piec

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Podatki Międzynarodowe, Senior Manager

Magdalena jest licencjonowanym doradcą podatkowym z ponad 9-letnim różnorodnym doświadczeniem w doradzaniu klientom w wielu obszarach.

24 lut 2020
Powiązane tematy Doradztwo podatkowe

 

Z
mienione od początku roku, a następnie odroczone do końca 2019 r. nowe zasady poboru podatku u źródła budzą wśród podatników wiele wątpliwości. Najwięcej problemów sprawia im weryfikacja statusu odbiorcy płatności, w celu potwierdzenia, czy jest on rzeczywistym właścicielem płatności w świetle nowych przepisów.

Istota poboru podatku u źródła

Istotą podatku u źródła („WHT” – ang. withholding tax) jest przerzucenie obowiązku poboru podatku od określonych kategorii dochodów (przychodów) na płatnika. Podatnikiem jest podmiot otrzymujący wypłatę, jednak do obliczenia, poboru i zapłaty podatku do urzędu skarbowego jest obowiązany podmiot dokonujący wypłaty, określany jako płatnik podatku.

Zasada ta dotyczy przychodów osiąganych przez nierezydentów (tj. podmioty niemające na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej siedziby lub zarządu), jak również rezydentów. W stosunku do niektórych dochodów uzyskiwanych na terytorium Polski przez podatników objętych ograniczonym obowiązkiem podatkowym (podmioty zagraniczne) ustawodawca wprowadził obowiązek poboru podatku dochodowego przez płatnika, tj. przez podmiot krajowy dokonujący wypłaty należności podmiotowi zagranicznemu.

Obowiązek ten, co do zasady, wystąpi wtedy, gdy:

  • polski rezydent dokonuje wypłaty wynagrodzenia na rzecz zagranicznego podmiotu,
  • wynagrodzenie to dotyczy przychodów wskazanych m.in. w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT (chodzi m.in. o przychody uzyskiwane z tytułu: odsetek, praw autorskich i praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how). A także z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych)
  • przychody te zostały osiągnięte na terytorium Polski.

Jak jest, a jak było?

Jak było do końca 2018 r.?

  • Do końca 2018 r. przedsiębiorcy wypłacający należność, po spełnieniu określonych warunków, mogli zastosować korzystniejszą od polskiej, tj. niższą stawkę podatku, wynikającą z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, albo skorzystać ze zwolnienia na podstawie przepisów ustaw o podatku dochodowym i w ogóle nie płacić podatku z tego tytułu.
  • Dla skorzystania z opisanych zwolnień z podatku u źródła koniecznym było nie tylko spełnienie ustawowych warunków, ale również prawidłowe zadbanie o kwestie formalne, czyli o właściwe udokumentowanie miejsca siedziby podatnika certyfikatem rezydencji.
  • Z uwagi na to, iż faktyczny koszt podatku u źródła nierzadko stanowił duże obciążenie - przedsiębiorcy dążyli do spełniania warunków umożliwiających skorzystanie ze zwolnienia z zapłaty daniny.

Jak jest od 1 stycznia 2019 r.?

  • Zmiany dotyczą podatku od wypłacanych za granicę należności odsetkowych, licencyjnych, dywidend, czy z tytułu usług niematerialnych.
  • Nowe regulacje dotyczą niemalże wszystkich obszarów związanych z rozliczeniem podatku u źródła, a w szczególności:
    • wprowadzenia zasad tzw. należytej staranności,
    • nowego trybu poboru podatku,
    • wprowadzenia postępowania w sprawie zwrotu podatku,
    • rozszerzenia definicji tzw. rzeczywistego odbiorcy należności.
  • Podatek u źródła należy pobrać, gdy wypłaty na rzecz danego kontrahenta przekroczą w roku podatkowym limit 2 mln zł. Wówczas płatnik jest zobowiązany do poboru podatku w pełnej wysokości, według stawki wynikającej z polskich przepisów (20% lub 19%) i to niezależne od tego, czy przysługuje mu możliwość zastosowania stawki obniżonej, zwolnienia, czy też niepobrania podatku.
  • Po opłaceniu podatku od nadwyżki przekraczającej 2 mln zł, płatnik występuje o zwrot podatku do organu podatkowego.
  • Procedura złożenia wniosku i zwrotu podatku będzie skomplikowana i długotrwała, gdyż przepisy obligują już na etapie starań o zwrot podatku do złożenia wielu dokumentów.

Przepisy odroczono, ale nie wszystkie

Nowe zasady zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2019 r., jednak w tym samym dniu weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z 31 grudnia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 2545), na podstawie którego odroczono wejście w życie przepisów dotyczących nowego modelu poboru podatku u źródła dla niektórych płatności powyżej 2 mln zł.

W przypadku wypłat z tytułu dywidend, odsetek i usług niematerialnych odroczenie obowiązywało do 30 czerwca 2019 r., natomiast w przypadku należności licencyjnych lub międzynarodowego transportu osób i towarów – do 31 grudnia 2019 r. W czerwcu 2019 r. opublikowano jednak kolejne nowelizację rozporządzenia (Dz.U. z 2019 r. poz. 1203), która odroczyła o kolejne pół roku stosowanie nowych zasad poboru podatku u źródła przy płatnościach powyżej 2 mln zł. Oznacza to, że zmienione zasady będą stosowane od 1 stycznia 2020 r.

Opinia Eksperta

Magdalena Piec, Menedżer w Zespole Podatków Międzynarodowych EY

Wprowadzone od stycznia 2019 r. zmiany dotyczące zasad poboru podatku u źródła od wypłat dywidend, odsetek, należności licencyjnych oraz płatności za usługi na rzecz zagranicznych podmiotów przewidują nowe wymogi, jakie należy spełnić dla stosowania zwolnień lub obniżonych stawek podatku tj. zaostrzoną definicję rzeczywistego właściciela płatności oraz nowy wymóg zachowania należytej staranności przez płatnika przy weryfikacji obowiązków w zakresie podatku u źródła.

W celu dostosowania się do zmian 31 grudnia 2018 r. Minister Finansów wydał rozporządzenie, które m.in. odracza stosowanie odwróconego mechanizmu poboru podatku u źródła do 31 grudnia 2019 r. Oznacza to, że do tej daty, płatnicy dokonując wypłat przekraczających 2 mln zł, nie muszą składać do urzędu skarbowego oświadczenia podpisanego przez zarząd oraz nie muszą posiadać opinii o stosowaniu zwolnienia - aby nie pobrać podatku według podstawowej stawki (taki obowiązek będą mieli od 1 stycznia 2020 r.).

Uwaga: Rozporządzenie nie odracza pozostałych nowych wymogów, które powinny być stosowane już od 1 stycznia 2019 r.

W szczególności, płatnik musi z należytą starannością zweryfikować status prawny i faktyczny odbiorcy płatności, żeby potwierdzić, czy jest on rzeczywistym właścicielem płatności w świetle nowych przepisów. W praktyce powoduje to wiele wątpliwości, dotyczących zarówno warunków wskazanych w samej definicji, jak również często ograniczonych możliwości ustalenia faktów dotyczących zagranicznych kontrahentów. Warto pamiętać, że niezależnie od częściowego odroczenia stosowania przepisów, działania weryfikacyjne należy podjąć już dziś, dla spójności podejścia w odniesieniu do płatności dokonywanych w pierwszej i drugiej części roku – ewentualne czynności kontrolne organów podatkowych mogą badać spełnianie nowych wymogów już od 1 stycznia 2019 r.

Co to jest Certyfikacja podatku u źródła?

Zmiana sposobu rozliczeń WHT powoduje wiele wątpliwości. Osoby zarządzające przedsiębiorstwem zastanawiają się, czy spełniły wszelkie wymagania w zakresie stosowania nowych regulacji, a także dochowały należytej staranności w weryfikacji możliwości korzystania ze zwolnień. W najnowszym projekcie objaśnień podatkowych dotyczących podatku u źródła Ministerstwo Finansów opublikowało przykłady dochowania należytej staranności. Jednym z nich jest uzyskanie zewnętrznej opinii niezależnego audytora.

Firma EY, wychodząc naprzeciw tym wątpliwościom, przygotowała unikalne rozwiązania umożliwiające zareagowanie na wprowadzone zmiany oraz zachowanie bezpieczeństwa podatkowego.

Komentarz Eksperta

Michał Lesiuk, Associate Partner w Zespole Podatków Korporacyjnych EY.

Wprowadzone w 2019 r. rewolucyjne zmiany w zakresie rozliczeń podatku u źródła oprócz nowych obowiązków, niosą ze sobą także wiele ryzyk dla firm wypłacających zagranicznym kontrahentom odsetki, dywidendy, opłaty licencyjne czy inne należności za usługi niematerialne. Zidentyfikujmy je na przykładzie trzech scenariuszy.*

  • Scenariusz pierwszy – polska firma uwzględnia pełną wartość podatku u źródła w wysokości 19-20% w kwocie należności wypłacanej kontrahentowi zagranicznemu, tym samym przerzuca na niego ekonomiczny ciężar podatku; zagraniczny kontrahent chcąc odzyskać podatek u źródła, będzie musiał we własnym zakresie wystąpić o jego zwrot.
  • Scenariusz drugi – polska firma ponosi ciężar ekonomiczny podatku u źródła, zatem oprócz wypłaty należności na rzecz zagranicznego kontrahenta, będzie musiała zapłacić dodatkowo z własnych środków podatek u źródła w wysokości 19-20%, a następnie wystąpić o jego zwrot.
  • Scenariusz trzeci – polska firma nie odprowadza podatku u źródła (lub odprowadza go według obniżonych stawek), ponieważ w dniu dokonania wypłaty należności dysponuje oświadczeniem zarządu o tym, że posiada on dokumenty umożliwiające zastosowanie obniżenia podatku, oraz że nie posiada wiedzy na temat okoliczności wykluczających taką możliwość.

I tak, przerzucając ciężar ekonomiczny podatku u źródła na kontrahenta, firma ryzykuje osłabieniem relacji biznesowych. Z kolei pobór podatku we własnym zakresie to ryzyko poniesienia dodatkowego ciężaru ekonomicznego, co może mieć negatywny wpływ na kondycję finansową przedsiębiorstwa, a sama procedura ubiegania się o zwrot podatku jest skomplikowana i długotrwała. Wreszcie, odstępując od poboru podatku u źródła spółka ryzykuje tym, że organ podatkowy może podnieść zarzut niedochowania należytej staranności przy gromadzeniu dokumentacji zwalniającej z poboru podatku. W efekcie może to powodować konieczność nałożenia stawki podatku nawet 40% oraz pociągnięcia zarządu do odpowiedzialności karnoskarbowej.

Największym wyzwaniem dla firm jest więc wskazany obowiązek dochowania należytej staranności przy stosowaniu obniżonej stawki, zwolnienia lub zaniechania poboru podatku. Tym bardziej, że wymóg ten dotyczy zarówno wypłat nieprzekraczających 2 mln zł na rzecz jednego podatnika w roku podatkowym, jak i powyżej tej kwoty.

Przy wypłatach niższych niż 2 mln zł, jedynie w przypadku dochowania należytej staranności przy przeprowadzaniu testu rzeczywistego właściciela należności i rzeczywistej działalności możliwe będzie wypłacenie należności bez ustawowej stawki 19-20%.

Bardziej uciążliwe będzie spełnienie warunków, które umożliwiają niepobranie pełnej kwoty podatku u źródła w przypadku przekroczenia 2 mln zł. Oprócz przeprowadzenia wskazanych testów płatnik będzie musiał złożyć oświadczenie wszystkich członków zarządu o posiadaniu dokumentów umożliwiających zastosowanie preferencyjnych zasad opodatkowania oraz o braku wiedzy na temat okoliczności wykluczających zastosowanie preferencyjnego rozwiązania.

Kluczowa jest więc dokładna analiza siatki transakcji z podmiotami zagranicznymi pod kątem opodatkowania podatkiem u źródła i określenie, które transakcje podlegają opodatkowaniu, a które mogą korzystać z preferencji. Wychodząc temu naprzeciw, przygotowaliśmy Program Certyfikacji Podatku u Źródła (WHT). Co to takiego i na czym polega?

W sytuacji, gdy wartość transakcji nie przekracza 2 mln zł - pozytywne odpowiedzi i oświadczenia w wielu przypadkach mogą umożliwiać skorzystanie ze zwolnień i preferencyjnych stawek. Zwłaszcza, gdy dotyczy to kontrahentów niepowiązanych.

Natomiast w przypadku transakcji powyżej 2 mln zł, zwłaszcza dotyczących kontrahentów powiązanych, należy przeprowadzić krytyczną rewizję kwestionariuszy. Gdy ze złożonych oświadczeń i udzielonych odpowiedzi nie można uzasadnić konkluzji, że zostały spełnione wymagane testy - należy rozważyć dalsze możliwe do zastosowania środki. Dobrym rozwiązaniem będzie w takim przypadku przetestowanie formuły zwrotu, albo wystąpienie do Ministerstwa Finansów o opinię w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia dla niektórych transakcji. W sytuacji, kiedy istnieją uzasadnione argumenty, że testy są spełniane - warto rozważyć bardziej efektywną finansowo ścieżkę, czyli stosowanie zwolnień przy wypłacie należności za transakcje podlegające podatkowi u źródła. Pamiętać jednak należy, że stosowanie zwolnień wiąże się z dużym ryzykiem finansowym i osobistym.

Firma EY proponuje Klientom skorzystanie z narzędzi dedykowanych rozliczeniom podatku u źródła tj. dwóch poziomów Certyfikacji Podatku u Źródła (WHT).

  • Proces certyfikacji konkretnych transakcji polega na szczegółowej analizie możliwości stosowania zwolnienia lub obniżonej stawki i w sytuacji gdy kończy się „twardą” pozytywną konkluzją skutkuje wydaniem Certyfikatu dla transakcji. Dokument taki – będąc najlepszym dowodem dokonania należytej staranności - stanowi jednoznaczną podstawę do pełnego komfortu dla zarządu w zakresie możliwości stosowania zwolnień i obniżonych stawek przy wypłacie należności, a więc podpisania stosownego oświadczenia przez zarząd.
  • Oprócz tego, EY proponuje program Certyfikacji polityki WHT wdrożonej w spółce. Rozwiązanie to obejmuje kompleksową weryfikację całego systemu rozliczeń podatku u źródła (wdrożonych procesów, zasad identyfikacji i kwalifikacji transakcji podlegających WHT oraz zasad weryfikacji statusu transakcyjnego kontrahentów pod kątem stosowania zwolnień i obniżonych stawek podatku). Stosowanie właściwej polityki i procedur rozliczeń WHT również potwierdzane jest Certyfikatem wystawianym przez EY. Uzyskanie takiego Certyfikatu powinno dawać komfort zarządowi i być sygnałem dla organów kontrolujących, iż rozliczenia podatku u źródła w danym przedsiębiorstwie zostały skonstruowane w sposób staranny i rzetelny.

*Na potrzeby poniższych scenariuszy założono, iż płatności na rzecz jednego kontrahenta w ciągu roku kalendarzowego przekroczyły 2 mln zł, w efekcie czego wystąpił obowiązek poboru podatku u źródła od nadwyżki ponad ten limit.

Bezpośrednio na maila

Bądź na bieżąco i subskrybuj newsletter EY

Subskrybuj

Podsumowanie

Jeżeli przeprowadzona analiza wykaże, że część transakcji musi podlegać obowiązkowi w podatku u źródła, w celu właściwego przeprowadzenia testów merytorycznych (tj. testu rzeczywistego właściciela należności oraz testu rzeczywistej działalności gospodarczej) EY udostępnia szczegółowe formularze diagnostyczne, które powinny być wypełnione przez kontrahentów. Oprócz kluczowego celu takiego działania, jakim jest uzyskanie rzetelnych informacji o stanie faktycznym, wprowadzenie do procesu rozliczeń z tytułu podatku u źródła kwestionariuszy jest pierwszym z elementów wykazywania należytej staranności w organizacji procesu.

Kontakt

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami

Informacje

Autor Magdalena Piec

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Podatki Międzynarodowe, Senior Manager

Magdalena jest licencjonowanym doradcą podatkowym z ponad 9-letnim różnorodnym doświadczeniem w doradzaniu klientom w wielu obszarach.

Powiązane tematy Doradztwo podatkowe
  • Facebook
  • LinkedIn
  • X (formerly Twitter)