Rozdział 1
Sytuacja
Kilku światowych liderów napędza zmiany poprzez innowacje i przyciąga większość strumieni zielonych pieniędzy.
EY Renewable Energy Country Attractiveness Index (RECAI) podkreślił konkurencyjność kilku wiodących krajów pod względem dojrzałości i potencjału ich sektorów energii odnawialnej. Grupa ta mając najbardziej atrakcyjne rynki i możliwości wdrożenia tego typu projektów jest w stanie utrzymać pozycję liderów i prawdopodobnie przyspieszyć inwestycje oraz innowacje w zakresie energii odnawialnej, jak również innych zielonych technologii.
W tym rozdziale analizujemy wiodącą rolę tych krajów, biorąc pod uwagę:
- Dystrybucję badań związanych ze zmianami klimatu i wpływu tego procesu na naszą planetę
- Rozlokowanie kapitału wysokiego ryzyka na wczesnych fazach rozwoju w dziedzinie energii odnawialnej, zrównoważonego transportu i wielu jeszcze niewystarczająco rozwiniętych technologii, które będą kluczowe dla osiągnięcia zerowej emisji netto
- Zobowiązania w zakresie finansowania publicznego kluczowych obszarów transformacji
- Poziom opatentowanych innowacji w zakresie technologii ekologicznych, wytworzonych przez kraje na całym świecie
USA i Chiny: "supermocarstwa" w dziedzinie zielonych innowacji
Stany Zjednoczone i Chiny są największymi na świecie rynkami zielonych technologii i zobowiązały się do współpracy w zakresie "konkretnych działań na rzecz ograniczenia emisji, mających na celu utrzymanie temperatury w granicach limitu ustalonego w porozumieniu paryskim”.4 Państwa te napędzają również światowy rynek pojazdów elektrycznych (EV).
Inne kraje będą również miały ogromny wpływ na kształtowanie globalnego przejścia do bardziej ograniczonej pod względem emisji dwutlenku węgla przyszłości. W analizie EY zwrócono uwagę na kilka z nich (Indie, Wielką Brytanię, Niemcy i Francję), aby zbadać, dokąd i dlaczego płyną zielone pieniądze.
USA prowadzi wiodące badania nad zrównoważonym rozwojem
Głównym wskaźnikiem postępów USA w dziedzinie nauk o środowisku i technologii związanych z klimatem jest ich aktywna społeczność akademicka. Jeśli chodzi o ilość publikacji, w 2020 roku Chiny opublikowały blisko 75 000 dokumentów, czyli prawie dwa razy więcej niż USA. Badania amerykańskie miały jednak największy wpływ, a dopiero następnie brytyjskie, niemieckie, chińskie i australijskie.
Stany Zjednoczone posiadają ogromny ekosystem kapitału wysokiego ryzyka finansujący energię odnawialną i pojazdy elektryczne
Analiza EY pokazuje, że Stany Zjednoczone mają znaczną przewagę nad innymi gospodarkami pod względem inwestycji przedsiębiorstw w przedsięwzięcia związane z energią odnawialną, w tym na wczesnym etapie ich rozwoju.
Chiny przodują pod względem zainstalowanej mocy odnawialnych źródeł energii i dostaw materiałów dla zrównoważonego transportu
W ciągu 10 lat Chiny wydały ponad 58 mld USD na dotacje do pojazdów elektrycznych 5 tworząc sobie możliwości produkcji połowy pojazdów elektrycznych na świecie 6 i przyciągając znaczną część finansowania na wczesnych etapach rozwoju tego typu projektu.
Geograficzna koncentracja rynku pojazdów elektrycznych jest wyraźna. Zgodnie z najnowszym raportem IEA Global EV Outlook, rejestracje samochodów elektrycznych wzrosły o 41% w 2020 r., przy czym UE, USA i Chiny są zdecydowanie największymi rynkami pomimo, że pojazdy elektryczne nadal stanowią jedynie 2,6% światowej sprzedaży samochodów rocznie.7
Od czasu porozumienia paryskiego z 2015 r., Chiny zwiększyły swoją innowacyjność w zakresie pojazdów elektrycznych i powiązanych technologii akumulatorowych. Analiza EY wskazuje na dominację tego kraju w zakresie powiązanych patentów (wszystkie sklasyfikowane jako wynalazki związane z pojazdami elektrycznymi i postępem w technologii akumulatorów). W połączeniu z wiodącą pozycją Chin w łańcuchach dostaw materiałów wpływ tego kraju na globalne dostawy EV jest znaczący.
Nieograniczony dostęp do surowców naturalnych jest obok innowacji kluczowym czynnikiem decydującym o pozycji lidera w dziedzinie zielonej energii i technologii transportowych. Chiny zaspokajają znaczną część światowego popytu na kluczowe materiały dla zielonych technologii.8
Chociaż niedostatecznie reprezentowane w inwestycjach przedsiębiorstw na wczesnym etapie, ogólne finansowanie ekologiczne w Chinach zdominowane przez podmioty publiczne, takie jak centralne przedsiębiorstwa państwowe i główne banki państwowe. W 2018 r wartość tego segmentu rynku osiągnęła w ujęciu średnio rocznym 320 mld USD.
Pierwszy chiński Narodowy Fundusz Ekologicznego Rozwoju, uruchomiony w lipcu 2020 r., zgromadził ponad 12 mld USD w swojej pierwszej fazie działania.9 Według Chińskiego Narodowego Biura Statystycznego, chińskie wydatki na badania i rozwój wyprzedziły USA, wzrastając o 10,3% do 2,44 biliona juanów (378 mld USD) w 2020 r.10
Źródła odnawialne stanowią obecnie 42% całkowitej mocy wytwórczej energii w Chinach. Wykorzystanie przez to państwo taryf gwarantowanych w celu promowania instalacji rozproszonej energetyki słonecznej oraz dotacji na wytwarzanie morskiej energii wiatrowej doprowadziło do znaczącego wzrostu ekologicznego potencjału (kraj ten posiada już 32% globalnej zdolności wytwarzania energii odnawialnej) 11.
Inne kraje wiodące
- Indie postawiły przed sobą ambitne cele w zakresie przyciągania zielonych inwestycji. W latach 2016-2018 zielone inwestycje prześcignęły wzrost PKB tego kraju. Inwestycje w zieloną infrastrukturę rosły w tempie 24%, podczas gdy PKB wyniósł 7,2%. W tym samym okresie inwestycje energetyczne w Indiach rosły w najszybszym tempie na świecie.12Indyjskie grupy zajmujące się energią odnawialną przyciągnęły miliardy dolarów inwestycji od 2019 roku. Oczekuje się, że hindusi ustanowią nowe rekordy w zakresie ekspansji odnawialnych źródeł energii w latach 2021 i 2022 według IEA. 13
- Wielka Brytania łączy możliwości badawcze z planami dotyczącymi morskiej energii wiatrowej i innych odnawialnych źródeł . W 2019 r. Wielka Brytania ma ambitny cel osiągnięcia zerowej emisji netto w roku 2050. Pozycja Wielkiej Brytanii jako lidera akademickiego w dziedzinie nauk o klimacie jest również jasna. Wielu czołowych światowych doradców i naukowców zajmujących się klimatem jest związanych z organizacjami mających siedzibę w Wielkiej Brytanii, a tamtejsze publikacje zajmują drugie miejsce pod względem opiniotwórczości. Wszystkie główne banki detaliczne w Wielkiej Brytanii oferują programy kredytów ekologicznych, a 500 inwestorów zobowiązało się do przestrzegania Zasad Odpowiedzialnego Inwestowania ONZ. W 2021 r. rozpocznie działalność brytyjskie Centrum Zielonych Finansów i Inwestycji - krajowy ośrodek zajmujący się włączaniem analiz klimatycznych i środowiskowych do prognoz finansowych.
- Francja stawia na pojazdy hybrydowe i elektryczne obok dotacji dla odnawialnych źródeł energii. Kraj chce też zwiększyć atrakcyjność możliwości inwestycyjnych w zieloną energię i wsparcie dla energii odnawialnej o 25% do końca 2021 roku. Planowane zastrzyki finansowe w wysokości 6 mld euro na dywersyfikację francuskiego miksu energetycznego mają na celu zwiększenie mocy energii odnawialnej do 113 GW do 2028 r. (z 48,6 GW w 2018 r.), przy czym dominującym źródłem odnawialnym jest morska energia wiatrowa o mocy 34,7 GW. Francja wycofuje również z eksploatacji swoją flotę reaktorów jądrowych i zastępuje ją energią wodną, która jest obecnie głównym źródłem energii odnawialnej w tym kraju.
- Niemcy są europejskim liderem w dziedzinie inteligentnych sieci. Oczekuje się, że wydatki Niemiec na Fundusz Energetyczno-Klimatyczny (EKF) wzrosną trzykrotnie w 2021 roku do prawie 27 mld euro (choć w 2022 roku wydatki na EKF powinny spaść do około 25 mld euro, a następnie do 21 mld euro w kolejnych dwóch latach). Niemcy zwiększą również swój wkład w międzynarodowe finansowanie działań na rzecz klimatu z 4 mld euro do 6 mld euro rocznie do 2025 roku. Niemcy są liderem w UE pod względem rozwoju inteligentnych sieci, w tym efektywnych połączeń sieciowych z resztą kontynentu, co według Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Energii jest niezbędne do radzenia sobie z nieodłączną zmiennością dostaw energii odnawialnej.
Ci liderzy muszą jeszcze przyspieszyć, w czym ważną rolę odgrywają rządy, przedsiębiorstwa i instytucje finansowe.
Opisane powyżej czynniki napędzające rozwój zielonych gospodarek obejmują badania i rozwój, stosunkowo wysoki poziom inwestycji przedsiębiorstw, istniejącą infrastrukturę przemysłową oraz ukierunkowaną politykę promującą stały wzrost rynków, na których można inwestować.
Zielone "supermocarstwa" i inne wiodące kraje rozwinięte muszą teraz wykazać, że są w stanie przyspieszyć własne przemiany, a także wywiązać się ze swojego zobowiązania do zapewnienia dodatkowych 5,8 mld USD rocznie w ramach międzynarodowego finansowania działań związanych z klimatem (zobowiązanie to zostało podjęte w latach 2016-2020) oraz do współpracy z krajami rozwijającymi się zgodnie z deklaracją Mission Innovation 2.0.14
Jeśli uda się uruchomić wystarczającą liczbę projektów inwestycyjnych, a ekosystem usług finansowych będzie w stanie dostosować się do nowych wymagań związanych z finansowaniem globalnej transformacji, przyspieszenie przepływów zielonych pieniędzy zarówno przez rząd, jak i inwestorów instytucjonalnych stanowi ogromną szansę dla biznesu.
Jeśli finansowanie utrzyma się w obecnym tempie z wykorzystaniem obecnych schematów dystrybucji, ryzykujemy, że nie uda nam się osiągnąć założonych celów, przez co świat będzie narażony na ocieplenie o ponad 1,5 stopnia powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej.
Rozdział 2
Utrudnienia
Potrzeba zwiększonych inwestycji i wdrażanie innowacyjności to kwestie bezsporne. Przyspieszenie globalnej transformacji będzie wymagało udziału wszystkich gospodarek w tym procesie.
W art. 6 i 9 porozumienia paryskiego ustanowiono ramy dobrowolnej współpracy między krajami poprzez rynki uprawnień do emisji dwutlenku węgla oraz zapewnienie środków finansowych na pomoc krajom rozwijającym się. Jednak wystarczające środki muszą się dopiero pojawić. W porozumieniach z Cancún, które powstały w wyniku COP16 w Meksyku w 2010 r., kraje rozwinięte zobowiązały się do osiągnięcia celu ONZ polegającego na wspólnym uruchomieniu 100 mld USD rocznie w ramach międzynarodowego finansowania działań związanych z klimatem do 2020 r. w celu zaspokojenia potrzeb krajów rozwijających się. Zobowiązanie to nie zostało zrealizowane, gdyż w 2019 r. uruchomiono jedynie 79,6 mld USD.
Rozwiązanie problemu globalnej nierównowagi w zakresie inwestycji w zieloną energię
Niektóre kraje przechodzą taką transformację, ale inne nie poczyniły większych postępów w zastępowaniu "brązowej" energii "zieloną". W najnowszym Indeksie Transformacji Energetycznej (ETI) Światowego Forum Ekonomicznego najwyżej sklasyfikowano Szwecję, Norwegię i Danię. Pozostałą część pierwszej dziesiątki stanowią kraje Europy Zachodniej i Nowa Zelandia. Kraje rozwijające się są konsekwentnie klasyfikowane znacznie niżej.15
Jak widać w przypadku rozwoju i dystrybucji szczepionek przeciwko COVID-19, nierówność w zakresie zdolności produkcyjnych i wiedzy specjalistycznej spowodowała, że wiele osób nie ma dostępu do potrzebnych im produktów. Obecna nadmierna zależność od paliw kopalnych w wielu krajach rozwijających się na świecie stanowi silny argument za szybszą dystrybucją ekologicznego finansowania w celu przeprowadzenia transformacji na szeroką skalę.
Liderzy i obserwatorzy muszą pracować nad zniwelowaniem różnic
Kilka wiodących krajów z grupy G20 zamierza kontynuować wprowadzanie innowacji w technologiach energii odnawialnej opierając się na własnych możliwościach.
Inne kraje spoza grupy G20 będą importerami netto zielonej technologii i mogą również stanąć w obliczu deficytu kapitałowego, który ograniczy ich inwestycje i transformację. Poszczególnym sektorom przemysłu z powodu ograniczonego kapitału i zmieniających się preferencji konsumentów również pali się grunt pod nogami, przez co infrastruktura i miejsca pracy pozostają niewykorzystane. Jeżeli kraje rozwijające się nie będą w stanie licencjonować, importować i stosować technologii ekologicznych po opłacalnych cenach, nadal będą istniały zachęty do wydobywania i wykorzystywania paliw kopalnych.
Najbardziej narażone na te problemy są kraje będące obecnie eksporterami ropy i gazu, takie jak Rosja, Libia, Irak, Demokratyczna Republika Konga, Angola i Sudan Południowy. Inne kraje, takie jak Norwegia i Nigeria, są bardziej skłonne do importu zielonych technologii, ale mogą również nadal wykorzystywać swoje rezerwy paliw kopalnych i zmniejszyć rachunki za import energii w perspektywie długoterminowej, zgodnie z prognozą Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA).16
Porozumienie paryskie nie zapewniło niezbędnego transferu kapitału i pomocy technicznej w celu poprawy tej skomplikowanej kwestii. Należy przyspieszyć inwestycje w lokalne działania łagodzące i dostosowawcze, a kraje rozwijające się będą potrzebowały większej pomocy, aby pomyślnie przejść na nowy system. Ponad 100 krajów rozwijających się wezwało do międzynarodowego wsparcia dla rozwoju i transferu technologii w celu osiągnięcia swoich krajowych zobowiązań (NDC - Wkłady Ustalane na szczeblu Krajowym), przy czym prawie jedna trzecia z nich wymieniła właśnie technologie klimatyczne.17
Według IRENA inwestycje w energię odnawialną osiągnęły 322 mld USD w 2018 r. i nadal rosną18], jednak wciąż są znacznie mniejsze od poziomu wymaganego do osiągnięcia globalnych celów klimatycznych. Luka inwestycyjna między światem rozwiniętym a rozwijającym się w zakresie energii odnawialnej jest ogromna. Kraje G20 inwestują w energię odnawialną prawie 50 razy więcej niż reszta świata na etapie (wcześniejszego) przedsięwzięcia. Jednak perspektywy energetyczne dla gospodarek rozwijających się w Azji i Afryce Subsaharyjskiej przewidują gwałtowny wzrost produkcji energii odnawialnej.19
Stawienie czoła "zarządzanemu upadkowi" dwutlenku węgla
Przepływy zielonych środków finansowych może hamować szereg innych czynników: słabe zachęty pod względem ryzyka i korzyści, niewystarczająca infrastruktura, złe zarządzanie i brak koordynacji. Dodatkowym czynnikiem jest też ciągła atrakcyjność paliw kopalnych jako źródła zysków finansowych.
Pomimo zobowiązań do dekarbonizacji, rządy państw G20 nadal finansują projekty związane z paliwami kopalnymi. Według Energy Monitor ponad trzy czwarte kredytów eksportowych i finansowania rozwoju G20 w latach 2013-2019 przeznaczono na projekty z tym związane.20 W niedawnym raporcie Energy Policy Tracker stwierdzono, że największe gospodarki nadal przeznaczają środki publiczne na sektory intensywnie wykorzystujące te paliwa.21
Bez zwiększenia atrakcyjności inwestycji ekologicznych tendencja ta może się utrzymać. Instytucje świadczące usługi finansowe mają do odegrania istotną rolę w zwiększaniu podaży i popytu na finansowanie ekologiczne, ale potrzebują wsparcia ze strony decydentów politycznych i organów regulacyjnych zarówno po stronie popytu, jak i w celu zagwarantowania, że finansowanie to może być realizowane przy akceptowalnej stopie zwrotu.
Nadszedł czas, aby wyznaczyć kurs na prawdziwie globalną transformację
Przepływ zielonych finansów nadal wydaje się być znacznie poniżej poziomu niezbędnego do osiągnięcia celów paryskich.22 Istnieje również niepewność co do średnio- i długoterminowych perspektyw finansowania działań związanych z klimatem ze względu na trwającą pandemię COVID-19. Jest to ewidentne wyzwanie, które zostało dodatkowo podkreślone przez najnowsze prognozy IEA i IPCC.
Szereg czynników może przyspieszyć przepływ zielonych pieniędzy i pomóc w przywróceniu równowagi pomiędzy nadmierną koncentracją potencjału ekologicznego w dojrzałych gospodarkach. Jak zatem wszystkie kraje mogą odblokować finansowanie transformacji, zwiększyć innowacyjność i odegrać rolę w globalnym wyścigu do zerowej emisji netto?
Rozdział 3
Propozycja
Organizacje sektora publicznego i prywatnego muszą współpracować w celu dostarczania innowacyjnych rozwiązań i inwestycji oraz nadać temu odpowiedni impet potrzebny do sprostania wyzwaniu klimatycznemu.
Można mu sprostać jedynie poprzez partnerstwo i współpracę na każdym poziomie. Od międzynarodowego począwszy, a na krajowym sektorze publicznym i prywatnym skończywszy. ONZ nadzorowała zawieranie przełomowych, wiążących traktatów międzynarodowych dotyczących działań w dziedzinie klimatu, takich jak Porozumienie paryskie. Teraz musi pracować nad zapewnieniem większej efektywności i dopilnować, aby wyznaczone cele zostały osiągnięte. Wielostronne banki rozwoju również mają do odegrania rolę w monitorowaniu i zachęcaniu do finansowania działań dostosowawczych i łagodzących zmiany klimatu. W 2020 r. Grupa Banku Światowego odnotowała największą roczną kwotę finansowania na rzecz klimatu, przeznaczając 21,4 mld USD na infrastrukturę niskoemisyjną, łagodzenie ryzyka klęsk żywiołowych i budowanie ekologicznych społeczności.
Trzeba zrobić więcej. Zidentyfikowaliśmy pięć obszarów, na których należy się skupić, a które wspólnie mogą stworzyć warunki do przyspieszenia procesu przejścia do zerowej emisji netto we wszystkich krajach.
1. Kraje muszą współpracować i wykorzystywać swoje atuty
Istnieje wiele różnych etapów rozwoju i wdrażania kluczowych technologii ekologicznych. W oparciu o własne zasoby i możliwości decydenci powinni określić, na których elementach łańcucha wartości należy się skupić i w jaki sposób współpracować z innymi krajami, aby wykorzystać ich wspólne atuty. Dla jednych mogą to być badania i rozwój. Dla innych produkcja i dystrybucja. W przypadku "zielonych supermocarstw" i innych krajów rozwiniętych powinno to również obejmować sposób finansowania i umożliwiania transferu technologii do rozwijających się gospodarek.
Dojrzałe, gotowe do wprowadzenia na rynek technologie będą odpowiadać jedynie za 25 % całkowitej redukcji emisji wymaganej do osiągnięcia zerowej emisji netto na całym świecie. IEA przewiduje, że prawie połowa redukcji emisji koniecznych do osiągnięcia obecnych celów na 2050 r. będzie musiała pochodzić z technologii, które są nadal niewystarczająco rozwinięte.23 Spośród kluczowych technologii - zaawansowanych akumulatorów, ekologicznego wodoru i wychwytywania dwutlenku węgla - jedynie w przypadku ekologicznego wodoru odnotowano w ostatnich latach znaczne inwestycje biznesowe.
Kluczowe innowacje, będące obecnie na etapie prototypu lub działań demonstracyjnych, mogą być rozwijane wszędzie tam, gdzie istnieją zaawansowane instytucje badawcze. Kraje posiadające doświadczenie w zakresie technologii paliwowych lub elektrycznych mogą specjalizować się w "ekologizacji" i eksporcie tych innowacji. Rządy mogą współpracować z instytucjami badawczymi w celu ustalenia, w jaki sposób przyczyniają się one do tego rozwoju, udostępniając w razie potrzeby dotacje lub inne formy finansowania.
W zeszłym roku firmy energetyczne z Danii, Hiszpanii, Arabii Saudyjskiej, Australii, Włoch i Chin połączyły siły, aby uruchomić projekt Green Hydrogen Catapult, którego celem jest obniżenie o połowę kosztów ekologicznego paliwa poprzez pięćdziesięciokrotne zwiększenie produkcji do 25 GW do 2026 r. 24 Oczekuje się, że projekt będzie wymagał inwestycji o wartości 110 mld USD i stworzy 120 000 miejsc pracy. Przyjmując inne podejście, trzech producentów technologii energetycznych połączyło siły, aby zainwestować 260 mln euro w prywatny fundusz infrastrukturalny przeznaczony wyłącznie do realizacji projektów infrastruktury czystego wodoru na dużą skalę. Jego ambicją jest zebranie łącznie 1 mld euro od inwestorów finansowych i przemysłowych.25
Stopniowe udoskonalanie istniejących czystych technologii energetycznych i transportowych, takich jak wytwarzanie energii wiatrowej i słonecznej, będzie istotne dla osiągnięcia zerowej emisji netto do 2050 r., jednak rozwój technologii przekrojowych, które można zintegrować z globalnymi systemami energetycznymi, jest prawdopodobnie ważniejszy. Technologie wychwytywania dwutlenku węgla mają wkrótce stać się bardziej powszechne, a podczas gdy USA i Chiny poczyniły znaczne postępy, australijscy wynalazcy otrzymali kilka patentów związanych z tą technologią.
Centrum Technologii Klimatycznych ma na celu zapewnienie krajom rozwijającym się pomocy technicznej, dostępu do informacji oraz sieci ekspertów wspierających współpracę. Zostało ono utworzone przed 2015 r. i rozpoczęło prace nad pierwszymi projektami do czasu zawarcia porozumienia paryskiego. Do początku 2021 r. wnioski krajów rozwijających się o pomoc techniczną wzrosły z 53 do 227, choć do tej pory w ramach inicjatywy zainwestowano mniej niż 62 mln USD.
Wszystkie kraje mogą lepiej przeciwdziałać zmianie klimatu poprzez współpracę na każdym etapie łańcucha wartości - finansowanie badań i rozwoju, dostosowanie technologii do lokalnych rynków i warunków, zwiększenie produkcji i przyspieszenie dystrybucji. COP26 to moment na większe uznanie wspólnej odpowiedzialności wszystkich rządów za wykorzystanie ich indywidualnych możliwości w celu przeprowadzenia globalnej transformacji.
2. Decydenci polityczni muszą współpracować z przedsiębiorstwami w celu stworzenia rynków atrakcyjnych pod względem inwestycyjnym i stymulowania odpowiednich rodzajów przedsiębiorczości
Niezwykle istotne jest, aby wszystkie jurysdykcje dążyły do stworzenia rynków atrakcyjnych inwestycyjnie w celu przyciągnięcia zielonych pieniędzy. Kluczowym wyzwaniem w ramach globalnej transformacji jest stymulowanie rynku projektów inwestycyjnych w regionach o rozbudowanej infrastrukturze opartej na paliwach kopalnych i rosnącym krajowym zapotrzebowaniu na energię.
Krok ten powinien obejmować strategie „tworzenia możliwości rynkowych", które usuwają bariery dla inwestycji, dają przedsiębiorstwom zajmującym się zieloną energią dostęp do sieci (tam, gdzie jest to konieczne), upraszczają systemy planowania i umożliwiają prywatną konkurencję z operatorami państwowymi. Niezbędna może być również interwencja rządu w celu stworzenia alternatywnych rynków, rozbicia monopoli i wspierania przedsiębiorczości, a także podniesienia ceny węgla. Aby odejść od paliw kopalnych, kraje będą musiały wykorzystać różne środki w celu rozwinięcia rynków inwestycyjnych dla szeregu zielonych technologii i systemów. EY zidentyfikował kilka krajów, w których takie działania już mają miejsce.
3. Rządy powinny wspierać przejście z energii brunatnej do zielonej zarówno poprzez zachęty, jak i czynniki zniechęcające
Na początku 2020 r. kraje G20 przeznaczyły 297 mld USD na produkcję paliw kopalnych. - Tendencji tej może niestety towarzyszyć spowolnienie inwestycji w zieloną energię.26 Aby tego uniknąć, rządy powinny przyjrzeć się, w jaki sposób wykorzystują zarówno zachęty, jak i środki zniechęcające we wszystkich aspektach życia społecznego. Jak wskazaliśmy powyżej, muszą one zachęcać sektor prywatny do zwiększenia produkcji sprawdzonych technologii ekologicznych. Rządy muszą również nakłaniać przedsiębiorstwa we wszystkich sektorach do podejmowania zobowiązań w zakresie zerowej emisji netto, a konsumentów i obywateli do zmiany zachowań.
Przykładowe rozwiązania mogą obejmować ocenę nowych wniosków dotyczących planowania pod kątem docelowych wartości emisji gazów cieplarnianych, przegląd polityki podatkowej, dotowanie modernizacji domów oraz finansowanie programów szkoleniowych i grantów na badania. Polityka ta może przyczynić się do przyspieszenia przejścia na ekologiczne rozwiązania innowacyjne i inwestycje. Być może pomogą one również obniżyć koszty transformacji tym, którzy mogą sobie na nią pozwolić w najmniejszym stopniu, oraz złagodzić negatywny wpływ transformacji na społeczności, które wcześniej były uzależnione od "brązowych" gałęzi przemysłu.
Pomaganie przedsiębiorstwom w zwiększaniu efektywności i obniżaniu kosztów poprzez korzystanie z zachęt w ramach polityki ekologicznej jest prostym sposobem na pobudzenie innowacji i inwestycji - od programów inkubatorów przedsiębiorczości po współpracę branżową.
W Australii plan działania rządu Nowej Południowej Walii (NSW) w zakresie energii odnawialnej zakłada, że do 2030 r. nowe prywatne inwestycje w infrastrukturę elektroenergetyczną wyniosą 32 mld USD, aby zastąpić starzejącą się infrastrukturę kopalną czystszym i bardziej wydajnym systemem (w tym rozwój stref energii odnawialnej i projekty magazynowania energii). Wspierać je będzie program zabezpieczenia inwestycji w infrastrukturę elektroenergetyczną (Electricity Infrastructure Investment Safeguard). W ramach umów rząd będzie oferował dolny próg cenowy dla projektów zgodnych z jego strategią, zapewniając wysyłanie na rynek właściwych sygnałów inwestycyjnych, aby budować właściwe projekty we właściwych miejscach, jednocześnie pracując nad zmniejszeniem ryzyka i kosztów finansowania projektów. Oczekuje się, że realizacja planu doprowadzi do zmniejszenia emisji w sektorze energii elektrycznej o około połowę i uczyni z Nowej Południowej Walii jeden z regionów o najniższych kosztach w krajach rozwiniętych. Modelowanie przeprowadzone przez rząd NSW sugeruje, że plan obniży ceny detaliczne energii elektrycznej o około 8% w porównaniu do scenariusza, w którym nie zostaną podjęte żadne działania i pozwoli zaoszczędzić około 12,4 mld USD na kosztach systemu energetycznego. Plan przyczyni się do stworzenia 6 300 nowych miejsc pracy w sektorze budowlanym, a w latach 2032-2037 w całej gospodarce przybędzie 23 600 miejsc pracy netto.
Stymulując inwestycje prywatne i współpracując z przedsiębiorstwami, rząd może również ukierunkować się na rynki wtórne dla zielonych technologii. Udzielając licencji na zastrzeżone technologie innowatorów i specjalizując się w produkcji i dystrybucji tych towarów, niektóre kraje mogą uczestniczyć w konsorcjum ogromnej liczby pojazdów elektrycznych, paneli słonecznych, turbin, akumulatorów i obwodów, które będą potrzebne.
4. Instytucje świadczące usługi finansowe muszą zrobić więcej, aby wspierać transformację i innowacje ekologiczne
Sektor usług finansowych musi przeznaczać więcej środków finansowych na inicjatywy ekologiczne. Chociaż obecne finansowanie może być wystarczające do zaspokojenia bieżącego popytu w niektórych częściach świata, całkowite zapotrzebowanie na finansowanie globalnej transformacji wzrośnie. Instytucje finansowe mają do odegrania dużą rolę w promowaniu popytu i ułatwianiu podaży zielonych pieniędzy poprzez nowe produkty finansowania ekologicznego. Współpracując z rządami i organami regulacyjnymi, mogą one określić zmiany polityczne i regulacyjne w celu umożliwienia innowacji w zakresie produktów i usług finansowych, uproszczenia wytycznych, harmonizacji taksonomii,27 oraz śledzenia przepływów zielonego pieniądza w celu zapewnienia, że potrzeby związane z transformacją są zaspokajane na całym świecie.
Równie pilna jest kwestia przekierowania kapitału na niskoemisyjną i odporną infrastrukturę. System finansowy musi zrobić więcej, aby uwzględnić wpływ na klimat w decyzjach inwestycyjnych, zachęcić do przejrzystości i ujawniania informacji na rynkach finansowych oraz wzmocnić rolę organów nadzorczych.
Rynek zielonych obligacji jest zdecydowanie najbardziej rozwiniętym przykładem zaangażowania usług finansowych w proces transformacji. Na całym świecie w 2020 r. wyemitowano zielone obligacje o rekordowej wartości 269,5 mld USD, a na ten rok przewiduje się nowe emisje o wartości 400 mld USD-450 mld USD.28 Chiny są obecnie drugim co do wielkości rynkiem zielonych obligacji na świecie po Stanach Zjednoczonych, ale w pierwszym kwartale 2021 r. sprzedaż zielonych obligacji w tym kraju przekroczyła sprzedaż w USA.29
Stowarzyszenie Brytyjskich Ubezpieczycieli (ABI) ogłosiło niedawno swoją strategię dotyczącą zmian klimatycznych dla branży ubezpieczeń i oszczędności długoterminowych.30 W strategii przedstawiono plan udostępnienia 900 mld funtów (1,2 t USD) inwestycji przedsiębiorstwom, które chcą osiągnąć cele zerowej emisji netto do 2035 roku. Plan ten zawiera projekt udostępnienia inwestycji o wartości 900 mld funtów (1,2 t USD) przedsiębiorstwom pragnącym zrealizować cele zerowe netto do 2035 roku. Kwota ta wyniosłaby 60 mld funtów (82 mld USD) rocznie i mogłaby stanowić do jednej trzeciej całkowitego zapotrzebowania Wielkiej Brytanii na środki finansowe potrzebne do osiągnięcia krajowego celu zerowego zużycia energii netto.
5. Zobowiązania przedsiębiorstw dotyczące zerowej emisji netto mogą być katalizatorem zmian
Przedsiębiorstwa znajdują się pod coraz większą presją, aby opracować własne strategie neutralności węglowej i wykazać, że ich decyzje inwestycyjne, a także produkty i usługi są zarówno efektywne pod względem emisji dwutlenku węgla, jak i mogą pomóc w osiągnięciu celów zrównoważonego rozwoju. W miarę jak coraz więcej organizacji będzie podejmować takie zobowiązania, a najlepiej przyspieszać realizację już istniejących planów, będą one stymulować popyt na ekologiczną energię, transport i możliwości produkcyjne.
Inwestowanie w nowe technologie ekologiczne może być jednym ze sposobów, w jaki firmy mogą zarówno zademonstrować swoje zaangażowanie w redukcję własnych emisji, jak i umożliwić rozwój powstających technologii. Powinny one również rozważyć, w jaki sposób wykorzystać finansowanie ekologiczne, takie jak obligacje powiązane ze zrównoważonym rozwojem, do sfinansowania przynajmniej części swoich planów transformacji.
Przedsiębiorstwa powinny pomóc w stymulowaniu popytu konsumenckiego poprzez priorytetowe traktowanie rozwoju zrównoważonych produktów i usług, które stanowią przystępną cenowo alternatywę dla obecnych. Badania EY wykazały, że konsumenci są chętni do wyboru produktów ekologicznych, ale koszty pozostają istotną barierą. Firmy mogą również być zmuszone do współpracy z instytucjami finansowymi, aby pomóc swoim klientom w przejściu na ekologiczne produkty i usługi. Konsumenci będą potrzebowali nowych produktów finansowych, które wspierają gospodarkę współdzielenia, w której opłata pobierana jest raczej za użytkowanie niż za posiadanie produktu. Gospodarstwa domowe będą również potrzebowały wsparcia, aby móc ponieść początkowe koszty związane z zieloną transformacją, takie jak doposażenie domu w bardziej zrównoważoną izolację i wymiana systemów grzewczych wykorzystujących paliwa kopalne.
Co dalej?
Ludzkość jeszcze nigdy nie stanęła przed takimi wyzwaniami. Zmiany klimatyczne dotkną każdego z nas. Ich wpływ na nasze ekosystemy i gospodarki jest coraz głębszy. Ci, którzy mają władzę, a za tym moc sprawczą są odpowiedzialni za wykorzystanie nadarzającej się okazji do stworzenia lepszej przyszłości i budowania długoterminowej wartości.
Ich rolą jest pokazanie ogromnych korzyści społecznych i środowiskowych, które płyną z inwestycji w czystszą energię, infrastrukturę i transport. Przedsiębiorstwa są gotowe na dostarczenie kluczowych technologii, które do 2050 r. muszą przyczynić się do ograniczenia 50% światowych emisji. Mogą one współpracować z rządami w celu zapewnienia specjalistycznej wiedzy i wglądu we wszystkie sektory przechodzące transformację. W większości krajów sektor publiczny nie jest przygotowany do podjęcia tej roli samodzielnie. Rozwiązania będą dostarczane poprzez wspólne wysiłki, które wykorzystują wiedzę fachową zarówno rządu, jak i biznesu.
Przedsiębiorstwa, rządy i obywatele mogą współpracować na rzecz globalnej dekarbonizacji poprzez inwestycje, podatki, dotacje i zmianę zachowań. Dostosowanie cen alternatywnych rozwiązań niskoemisyjnych do istniejących rynków ma kluczowe znaczenie i ostatecznie poprowadzi świat w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości.
Powiązane artykuły
Podsumowanie
Oczekiwania związane z COP26 jako przełomowym momentem w globalnych działaniach w sprawie zmian klimatu są wysokie . Jest również wiele komplikacji i przeszkód z tym związanych. Ciężka praca nad wprowadzeniem fundamentalnych zmian w biznesie i społeczeństwie musi szybko nabrać tempa . Porozumienie paryskie uważane jest za najbardziej znaczące wydarzenie w dziedzinie prowadzenia polityki klimatycznej w historii, jednak nie przyniosło ono znaczących zmian we wszystkich krajachw. A czas ucieka. COP26 powtórzy bardziej ambitny cel ograniczenia ocieplenia do 1,5°C powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej i podkreśli, że zarówno strategie łagodzenia skutków, jak i adaptacji, mają kluczowe znaczenie w odpowiedzi na zmiany klimatu.
